Corona heeft er voor gezorgd dat veel werknemers tijdelijk minder of zelfs helemaal niet meer konden werken. Al bij het begin van de crisis heeft de overheid ervoor gezorgd dat deze werknemers uitkeringen voor tijdelijke werkloosheid konden ontvangen.
Toen beloofde de Minister dat deze periode van afwezigheid zou meetellen voor jaarlijkse vakantie. Werknemers die tijdelijk werkloos gesteld werden, zouden geen vakantiedagen verliezen.
Om dit te bewerkstelligen, moet er een Koninklijk Besluit komen. Dit is er (nog) niet. Intussen heeft het Parlement een wetsvoorstel in behandeling genomen, dat ervoor zorgt dat deze werknemers geen betaalde vakantie verliezen. Op dit moment is het nog niet zo ver, maar wij mogen verwachten dat de tijdelijke werkloosheid omwille van de Coronacrisis werknemers geen vakantiedagen of vakantiegeld zal kosten.
Vakantiedagen overdragen?
Hier telt een belangrijk onderscheid tussen wettelijke en extra-legale vakantiedagen. Elke werknemer heeft recht op 4 weken vakantie. Dit zijn wettelijke vakantiedagen. Deze dagen moeten op 31 december van het jaar waarin de werknemer ze op kan nemen, opgenomen zijn! Werkgever noch werknemer kunnen deze overdragen naar het volgende jaar. Toegegeven, in de praktijk wordt hier al eens tegen gezondigd, maar het principe blijft dat op 31 december al deze dagen opgebruikt moeten zijn.
Extra-legale vakantiedagen zijn bijkomende vakantiedagen, naast de 4 weken wettelijke vakantie. Die dagen kunnen tot stand gekomen zijn in een sector of in een onderneming of zelfs individueel tussen een werkgever en een werknemer. Feit blijft dat deze dagen bovenop de wettelijke vakantie toegekend worden. Deze dagen zijn voortgekomen uit een, al dan niet collectieve, overeenkomst. Dezelfde partijen die deze dagen hebben vastgelegd, kunnen toelaten dat deze dagen overgaan naar het volgende jaar.
Doen zij dat niet, dan is er een wet in de maak het mogelijk maakt dat ondernemingen zelf beslissen de extralegale vakantiedagen naar het volgend jaar over te brengen. Dit mogen ondernemingen beslissen, zij moeten dat niet. Wensen zij dit te doen, dan moeten zij een procedure volgen. Op dit moment is het slechts een wetsvoorstel maar nog geen wet, dus kunnen de ondernemingen hier nog geen beroep op doen.
Hoe vaststellen wanneer een werknemer vakantie kan nemen?
In de eerste plaats is het de sector zelf die vaststelt wanneer de ondernemingen sluiten. De meest bekende is de bouwsector. De data waarop de bouwondernemingen collectieve vakantie nemen, zijn al enige tijd gekend. Een wetsvoorstel wil hier verandering in brengen. Dan zouden de (bouw)ondernemingen ervoor kunnen kiezen, geen collectieve vakantie te nemen. Dit is nog geen wet! Op dit moment moeten de data en de modaliteiten van de collectieve vakantie zoals die in de sector werden vastgesteld, gerespecteerd blijven. Pas als die wet door het Parlement geraakt, is die verandering mogelijk maar dat is nu nog niet het geval.
Voor ondernemingen blijft gelden dat het orgaan dat de collectieve vakantie heeft vastgesteld, dit akkoord kan wijzigen. Als bijvoorbeeld de ondernemingsraad collectieve vakantie heeft vastgelegd, dan kan diezelfde ondernemingsraad andere data vaststellen of zelfs vaststellen dat de vakantie individueel genomen kan worden.
Vakantie nemen in losse dagen of niet?
De normale regel is dat elke werknemer recht heeft op 2 weken aaneengesloten vakantie tussen 1 mei en 31 oktober, als die werknemer dat vraagt. Is de werknemer jonger dan 18 jaar, dan is dat zelfs 3 weken. De werknemer die een dergelijke aaneengesloten periode vraagt, moet dat krijgen van zijn werkgever. M.a.w. het is niet de bedoeling dat de werknemer al zijn vakantiedagen in stukjes opneemt. De wet laat toe dat hij toch minstens 2, of bij -18-jarigen minstens 3, weken aaneensluitend krijgt. Een ononderbroken periode van 1 week moet in elk geval gegarandeerd worden.
Een wetsvoorstel wil het recht op 2 aaneengesloten weken (of 3 voor -18 jarigen) laten wegvallen in het jaar 2020.
De wijzigingen die hier aangekondigd werden, zijn nog geen wet. Het is mogelijk dat deze wijzigingen veranderingen ondergaan. Hoe dan ook, eens dit definitieve wetgeving wordt, laten wij jou dat weten!
Bron: De Kamer, doc 55 1288/001