Brussel, 29 juli 2020 – In juni kreeg de helft van de vaste horeca-werknemers van Antwerpen te maken met tijdelijke werkloosheid. Dat is nog altijd een grote groep, maar voor het eerst in maanden wel een daling. Ook is de groei van het aantal jobs in de horeca gestuit: was die in topmaand januari van dit jaar nog 133,6% dan zakte die in juni naar 62,8% van referentiemaand januari 2019. Cafés en restaurants werden duidelijk zwaarder getroffen dan hotels en andere verblijfaccommodaties met respectievelijk 61,3% en 86,7%. De flexijobbers en jobstudenten zijn het grootste slachtoffer van de coronacrisis. Dat alles blijkt uit een sectoranalyse van hr-dienstenleverancier Acerta op basis van een representatief staal van de werkelijke gegevens van 1.978 werknemers in dienst bij 469 horeca-werkgevers in Antwerpen.
De horeca was een groeiende sector, tot corona. Nemen we januari 2019 als maatstaf, dan was de tewerkstelling in de horeca in Antwerpen in februari 2020, de laatste pre-coronamaand, 24,9% gestegen, in januari 2020 zelfs 33,6%. Die groei manifesteerde zich niet onder de vorm van flexi- of studentenjobs, het aandeel daarvan bleef nagenoeg gelijk, het ging wel degelijk over meer vaste jobs.
Figuur 1: tewerkstelling horeca Antwerpen, met januari 2019 als referentiemaand; aandeel flexi, student, tijdelijke werkloosheid
Maar toen – in maart 2020 - kwam corona en moest de horeca de deuren sluiten. De tewerkstelling daalde navenant. Niet alleen werd de groei van een heel jaar tenietgedaan, in april 2020 zakte de tewerkstelling in de horeca in Antwerpen zelfs 32,2% onder referentiemaand januari 2019, nl. naar 67,8%. Tegenover topmaand januari van dit jaar, is de tewerkstelling in de horecasector in juni, het dieptepunt, zelfs gehalveerd, die ging van 133,6% naar 62,8% (van referentiemaand januari 2019), -53% dus. De Antwerpse cafés en restaurants werden zwaarder getroffen dan de hotels en andere verblijfaccommodaties: respectievelijk 61,3% en 86,7% van de tewerkstelling in referentiemaand januari 2019.
Direct getroffen door de lockdown was de zogenaamde flexibele schil van de horecasector: de flexi- en de studentenjobs. In vergelijking met referentiemaand januari 2019 gingen de flexijobs in april 2020 van een aandeel van 24,8% naar 4,2%, naar een verwaarloosbaar aandeel dus. En de studenten gingen van 32,1% naar 16,1%, een halvering. 68,1% van de vaste horecamedewerkers in Antwerpen kreeg in april te maken met tijdelijke werkloosheid van één dag of meer.
Ann Debacker, Kantoordirecteur Acerta Wilrijk: “Het is not done om vast personeel op tijdelijke werkloosheid te zetten en ondertussen flexijobbers of studenten in dienst te houden. Als een vaste medewerker taken van een tijdelijk contract kan overnemen, is dat wat eerst gebeurt – vandaar de onmiddellijke impact op de flexibele schil. Maar dat we niet naar nul procent flexi- en studentenjobs zijn gegaan en zelfs naar 100% tijdelijke werkloosheid, heeft vooral te maken met de veerkracht van de sector, met horeca-activiteiten die ondanks de pandemie toch doorgingen of waarnaar zaken zijn overgeschakeld, denk aan restaurants die afhaalmenu’s voorzagen. Zo bleef er dus wel keukenpersoneel aan de slag, en koeriers. Vooral die laatste zijn niet zelden studenten.”
Het signaal van de voorbije maand juni 2020 is nog dubbel: enerzijds is de tewerkstelling in de Antwerpse horeca naar een dieptepunt gezakt (62,8% vs. januari 2019), anderzijds zijn minder horecawerknemers tijdelijk werkloos geweest dan in april en mei.
Ann Debacker: “Als we herstel mogen verwachten, dan moeten we dat ook eerst zien in de tijdelijke werkloosheidscijfers. Pas als die zullen zijn gedaald, zullen we flexijobbers en studenten naar de horeca zien terugkomen. De tijdelijke werkloosheid is nu al wel minder in juni: nog “maar” 51,2% van de vaste horecamedewerkers had ermee te maken. Het tij lijkt dus stilaan te keren.”
Ann Debacker: “De verwachting voor de komende maanden is dat de tijdelijke werkloosheid in de horeca verder zal dalen. De zomermaanden zijn immers klassieke topmaanden voor het toerisme en voor de horeca en dat effect zal zelfs in coronatijden blijven spelen. Wellicht zien we ook weer studenten bijspringen. Zij die het eerste zijn uitgevallen, nl. de flexijobbers, zullen wellicht ook het laatst terugkeren. Het verlies van hun bijverdienste zien deze flexibele medewerkers niet gecompenseerd.”
Ann Debacker: “Nog iets wat opvalt in onze cijfers, is de tewerkstellingspiek in januari. Deel van de verklaring daarvoor zou kunnen zijn: het besef dat 2020 het laatste jaar is van de onbeperkte RSZ-vrijstelling voor een eerste werknemer. We maken van de gelegenheid graag gebruik om de horeca daaraan te herinneren, voor wie het relevant zou kunnen zijn. Het onbeperkte RSZ-voordeel vervalt in 2021, er rest nog een half jaar om daarvan eventueel nog te profiteren.”
Over de cijfers
De analyse is gebaseerd op een representatieve steekproef van 1.987 werknemers in dienst bij 469 horeca-werkgevers van Antwerpen en werd uitgevoerd op 6 juli 2020.
Gelieve contact op te nemen met Acerta – Sylva De Craecker
T +32 478 27 93 62
E Sylva.De.Craecker@acerta.be