Telling sociale verkiezingen

Op de vraag of je wel of geen sociale verkiezingen moet organiseren, geeft het aantal werknemers in je onderneming de doorslag. Maar wat verstaat de wet onder een onderneming? Wat is een technische bedrijfseenheid (TBE)? Hoe bereken je het aantal werknemers in je TBE?

Wie moet sociale verkiezingen organiseren?

Heb jij gewoonlijk gemiddeld minstens 50 werknemers in dienst in je onderneming? Dan ben je elke 4 jaar verplicht de procedure op te starten om de personeelsafgevaardigden te verkiezen die in het comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) zetelen. Dat comité focust op de welzijns- en veiligheidsaspecten binnen je bedrijf.

Heb je gewoonlijk, gemiddeld minstens 100 werknemers in dienst? Dan komt er nog de procedure bij van de werknemers die je personeel zullen vertegenwoordigen in de ondernemingsraad (OR). Die raad moet je medewerkers inzicht geven in de financieel-economische toestand van je organisatie. 

Wat is een technische bedrijfseenheid (TBE)?

Een onderneming is een technische bedrijfseenheid die wordt bepaald op basis van sociale en economische criteria. Economische criteria kunnen de volgende zijn: ‘Hebben de verschillende juridische entiteiten gemeenschappelijke aandeelhouders? Hebben zij hetzelfde uithangbord?’. 

Sociale criteria kunnen dan weer de volgende zijn: ‘Is er één HR-dienst die de verschillende juridische entiteiten bijstaat bij vragen? Wordt er een gemeenschappelijk loonbeleid gehanteerd?’

Afhankelijk daarvan, zijn er drie scenario’s mogelijk:  

1. TBE valt samen met de juridische entiteit

Heeft je bedrijf geen moeder-, dochter-, of zusterondernemingen en telt de ‘gewoonlijk gemiddelde tewerkstelling’ 50 of 100 werknemers? Dan valt de juridische entiteit gewoon samen met de technische bedrijfseenheid. In dat geval richt je een OR en/of een CPBW op naargelang je het aantal werknemers dat je tewerkstelt: 50 werknemers voor CPBW en 100 voor de OR.

2. Juridische entiteit omvat meerdere TBE’s

Mogelijk zijn er units binnen je onderneming die een eigen koers varen. Je juridische entiteit omvat dan meerdere TBE’s met een economische en sociale zelfstandigheid. Het eerste verwijst naar een zekere onafhankelijkheid ten opzichte van de directie van de zetel. Onder het tweede vallen zaken zoals taalverschillen, personeelsbeleid, afstand, … Haalt een van de TBE’s de drempel van 50 of 100 niet?

Dan voeg je die bij andere TBE’s van dezelfde juridische entiteit die evenmin de 50/100-drempel bereiken. Of bij een TBE van dezelfde juridische entiteit die wél de drempel bereikt. Het heeft geen zin om als werkgever verschillende juridische entiteiten op te richten die allen - gewoonlijk en gemiddeld - onder de 50 werknemers blijven. Bij discussie kijkt men sowieso naar economische en sociale criteria om vast te stellen welke juridische entiteiten je best samenneemt om één of meerdere TBE’s te vormen.

3. Meerdere juridische entiteiten vormen samen één TBE

In dit geval moeten de werknemers of vakbond kunnen bewijzen dat er een economische en sociale samenhang is tussen de verschillende juridische entiteiten. Als werkgever kun je dat vermoeden weerleggen. Bij betwisting geeft de arbeidsrechtbank uitsluitsel.

Hoe bepaal je het aantal werknemers?

Om vast te stellen of jouw organisatie de drempels van 50 of 100 werknemers overschrijdt, wordt gekeken naar de gemiddelde tewerkstelling over een referteperiode van 1 jaar. Er wordt een specifieke formule gehanteerd om de gemiddelde tewerkstelling te berekenen. Daarnaast verschilt de referteperiode voor de vaste en interim werknemers. Laat je daarom bijstaan door je sociaal secretariaat.