Sociale zekerheid als zelfstandige
De sociale zekerheid is een openbaar systeem met als doel het inkomen en de zorg van mensen te waarborgen. Jouw aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds is een must omdat dit je toegang geeft tot verschillende zekerheden zoals kinderbijslag, gezondheidszorg, pensioen, gratis dienstencheques voor kersverse moeders en een uitkering voor mantelzorg. Kies je voor het sociaal verzekeringsfonds van Acerta, dan bespaar je bovendien op je beheerskosten omdat we met 3,05% de voordeligste zijn in België. Ontdek hier alles over sociale zekerheid voor zelfstandigen:
Je sociale zekerheid als vangnet
Met Acerta ben je als zelfstandige volledig in orde met jouw sociale zekerheid - vanaf je start tot en met je pensioen. Je betaalt sociale bijdragen - dat is verplicht - maar krijgt daar heel wat zekerheid voor terug. Bovendien kent Acerta de rechten en plichten van zelfstandigen door en door, ook specifiek voor jouw sector. Vertrouw op onze expertise en onderneem met een gerust gevoel.
Welke rechten bouw ik op via mijn sociale bijdragen?
Als zelfstandige ondernemer bouw je via je sociale bijdragen verschillende rechten op. Zo heb je onder andere recht op een uitkering bij langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid, waardoor je financiële ondersteuning krijgt tijdens jouw herstel. Daarnaast bouw je als zelfstandige ook pensioenrechten op en heb je recht op kinderbijslag, een financiële ondersteuning voor jouw kinderen. Tot slot kun je via je sociale bijdragen ook een uitkering krijgen bij tijdelijke stopzetting van jouw bedrijf. Het is daarom belangrijk om jouw sociale bijdragen op tijd te betalen, zodat je gebruik kunt maken van deze belangrijke sociale zekerheidsrechten.
Wat zijn sociale bijdragen?
Als je bediende werknemer bent, stort je werkgever een deel van je brutoloon naar de sociale zekerheid. Maar als zelfstandige ben je je eigen werkgever. En sta je zelf in voor je sociale bijdragen. Je hele carrière lang.
Noodzakelijk, maar niet genoeg
Net zoals een bediende of arbeider heb je recht op pensioen, kinderbijslag en een ziekte- en invaliditeitsverzekering. Het is wel zo dat die uitkeringen in de praktijk nog steeds lager zijn dan wanneer je een carrière zou uitbouwen als loontrekkende. Daarom raden we je sterk aan om bijvoorbeeld voor een aanvullend pensioen te sparen.
Let op! Als zelfstandige heb je geen recht op een werkloosheidsvergoeding als je stopt met je zaak. Als je niet te lang zelfstandige bent geweest (min. 6 maanden en max. 15 jaar), heb je nog wel recht op een werkloosheidsvergoeding als je daarvoor voldoende gewerkt hebt als loontrekkende. Voor meer informatie daarover kan je terecht bij de RVA.
Hoger loon inkomen = hogere sociale bijdragen
Sociale bijdragen betaal je per kwartaal. Als starter kan je kiezen voor een forfaitaire minimumbijdrage. In 2023 betaal je dan 866,62 euro per kwartaal. In bijberoep is dat dan 95,88 euro.
Het lijkt misschien een goed idee om in je opstartperiode het minimum te betalen: je hebt wel andere kosten en zorgen aan je hoofd. Maar als de zaken goed gaan en je inkomsten stijgen, volgt er na drie jaar een flinke herberekening van je sociale bijdragen. Want ook voor zelfstandigen geldt: hoe hoger je inkomen, hoe hoger je sociale bijdragen.
Daarom kan je er ook voor kiezen om wat hogere sociale bijdragen te betalen, op basis van je verwachte inkomsten. Je betaalt meer vanaf het begin, maar je zit niet met een kater na drie jaar. Spreek erover met je startersconsulent. Elke situatie is immers anders.
Let op! Zelfstandige in hoofdberoep, in bijberoep, meewerkende echtgenoot/echtgenote, helper in een eenmanszaak… iedereen moet sociale bijdragen betalen.
Video: wat zijn mijn sociale rechten en plichten als zelfstandige?
Sociale bijdragen voor zelfstandigen in 2023
De voorlopige bijdragen van 2023 worden berekend op de inkomsten van 3 jaar geleden. Voor dit jaar zijn dat dus de inkomsten van 2020. Voor de berekening van de sociale bijdragen worden deze inkomsten geïndexeerd. Door de hoge inflatie bedraagt de indexeringscoëfficiënt dit jaar 18,313797%. Ter vergelijking: vorig jaar bedroeg de indexeringscoëfficiënt 6,47316 %. In ons barema vind je alle bedragen terug.
Het bijdragepercentage wijzigt niet. Je betaalt nog steeds 20,50% per jaar op je beroepsinkomsten.
Ziekteverzekering en gezondheidszorg
Via je sociale bijdragen bouw je het recht op ziekteverzekering op, waardoor je via je ziekenfonds gedekt bent voor terugbetaling van onder andere geneesmiddelen, raadplegingen bij artsen en specialisten, tandverzorging, röntgenopnamen en heelkundige ingrepen. Jouw sociaal verzekeringsfonds int je bijdragen, terwijl de mutualiteiten bevoegd zijn voor de terugbetaling van medische zorg en uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid. Om hierop aanspraak te maken, moet je echter een aantal zaken regelen. In onze adviessectie leggen we dit graag voor je uit.
Geboorte, adoptie en dienstencheques bestellen
Als zelfstandige heb je bij gezinsuitbreiding recht op tijd en ondersteuning na de geboorte of adoptie. Wist je bijvoorbeeld dat je als zelfstandige moeder recht hebt op 105 gratis dienstencheques na de geboorte? Dit is een welgekomen ondersteuning tijdens de eerste hectische maanden van het moederschap. Je kunt de cheques inruilen voor hulp bij poetsen, wassen, strijken, boodschappen doen en/of koken.
Als zelfstandige vader of mee-ouder heb je recht op maximaal 20 dagen vaderschaps- of geboorteverlof (of 40 halve dagen). Kies je voor maximaal 8 verlofdagen, dan krijg je daarnaast ook een éénmalige uitkering van 135 euro ter compensatie van de kosten die je hebt gemaakt voor de bestelling van dienstencheques. Deze regeling geldt voor geboortes vanaf 1 mei 2019.
Meer over ouderschap tegemoetkomingen.
Wens je meer informatie over het Startbedrag bij geboorte of adoptie van een kind? Infino, het kinderbijslagfonds van Acerta en Securex, helpt je hierbij. Alle informatie die je nodig hebt, vind je op de website van Infino.
Kinderbijslag
Ook als zelfstandige met kinderen heb je recht op kinderbijslag. Vanaf 2019 kies je zelf bij wie je die aanvraagt. We verwijzen je graag naar onze partner en kinderbijslagfonds Infino. Deze zorgt niet alleen voor je maandelijkse kinderbijslag, maar ook voor je geboorte- of adoptiepremie. Op de Infino-site lees je precies hoe je je kinderbijslag moet aanvragen.
Wettelijk pensioen
Als zelfstandige in hoofdberoep bouw je automatisch een wettelijk pensioen op. Helaas is dit vaak onvoldoende om na je pensioen de huidige levensstandaard te behouden. Het is daarom belangrijk om tijdig maatregelen te nemen om je spaarpot voor je welverdiende rust aan te vullen. Acerta staat je bij en begeleidt je naar een zorgeloze en comfortabele oude dag.
Overbruggingsrecht voor zelfstandigen
Onverwachte gebeurtenissen kunnen roet in het eten gooien en ervoor zorgen dat je genoodzaakt bent om je zelfstandige activiteit stop te zetten of te onderbreken. Gelukkig heb je in sommige gevallen recht op een overbruggingsuitkering. Deze uitkering vraag je eenvoudig aan bij het sociaal verzekeringsfonds van Acerta.
Mantelzorg vergoeding aanvragen
Zelfstandigen die hun activiteit maximaal 12 maanden onderbreken om voor een partner, gezins- of familielid te zorgen hebben recht op een vergoeding voor mantelzorg. In bepaalde gevallen kunnen zij ook vrijstelling van sociale bijdragen krijgen met behoud van alle rechten in het sociaal statuut.
Rouwverlof
Zelfstandigen hebben ten slotte ook recht op een uitkering rouwverlof vanaf de dag van overlijden van hun kind of partner, gedurende maximaal 10 dagen. Dit rouwverlof biedt de nodige tijd en ruimte om te rouwen en zaken te regelen na het verlies van een dierbare. Het is belangrijk om te weten dat de uitkering rouwverlof een forfaitair bedrag is en dat je deze uitkering alleen kunt aanvragen als je jouw zelfstandige activiteit tijdens deze periode volledig stopzet.