Je pensioen
Hoe vraag ik als zelfstandige mijn pensioen aan? Kan ik vroeger of later dan de wettelijke pensioenleeftijd met pensioen? Mag ik blijven werken? Waarom en hoe koop ik mijn studiejaren af? Blijf ik sociale bijdragen betalen? Waarom is een VAPZ een goed plan? Nu zorgen voor later is belangrijk. Acerta kijkt deskundig mee.
Sinds 2025 is de wettelijke pensioenleeftijd 66 jaar. . Als je op deze leeftijd met rustpensioen gaat en je hoofdverblijfplaats in België hebt, dan hoef je niets te doen. Je pensioenrecht wordt automatisch onderzocht door het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). Vijftien maanden voor het bereiken van de pensioenleeftijd ontvang je een brief om te melden dat je geen aanvraag hoeft te doen via het gemeentehuis
Als je in het buitenland verblijft, moet je wel zelf je pensioen aanvragen, via een aangetekend schrijven aan: RSVZ Centraal Bestuur, Willebroekkaai 35, 1000 Brussel.
Heb je naast je loopbaan als zelfstandige nog een andere loopbaan, dan zoekt de Federale Pensioendienst (FPD) de bewijzen voor de jaren die u als werknemer werkte. Zo wordt je gemengde loopbaan samengesteld.
Het is in jouw belang om een zo volledig mogelijke loopbaan te bewijzen, aan de hand van de stortingen aan de pensioenkas en later aan het sociaal verzekeringsfonds. De pensioendiensten van het RSVZ vragen deze informatie rechtstreeks op bij je sociaal verzekeringsfonds na de pensioenaanvraag. Sommige periodes waarin je geen beroepsactiviteit uitoefende, kunnen toch meegerekend worden voor je pensioen, bijvoorbeeld je legerdienst, studieperiode, periodes van ziekte …
De beslissing van het RSVZ gaat in op de eerste dag van de maand volgend op de maand waarin je de pensioenleeftijd hebt bereikt.
- Neem voor meer informatie contact op met Acerta sociaal verzekeringsfonds
- Specifieke vragen over overlevingspensioen of echtscheidingspensioen?
Als je vroeger of later dan de wettelijke pensioenleeftijd met pensioen wilt gaan, moet je wel zelf een aanvraag indienen. Dit kan vanaf de twaalfde maand vóór de gekozen ingangsdatum. Dit kan:
- via je gemeentebestuur.
- rechtstreeks in een van de kantoren van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ)
- elektronisch, via de website www.pensioenaanvraag.be
Zorg dat je zeker je identiteitskaart bij de hand hebt. Je hoeft geen bewijsstukken toe te voegen, maar moet wel volgende gegevens vermelden:
- van en tot wanneer je loontrekkende was en bij welke werkgever(s)
- van en tot wanneer je actief was als zelfstandige en bij welk sociaal verzekeringsfonds je aangesloten en onder welk aansluitingsnummer
Als je je pensioen niet tijdig aanvraagt, loop je het risico om op de pensioendatum nog geen uitbetaling te ontvangen. Het bedrag wordt nadien wel als achterstal uitbetaald.
Ja, als je beslist om aan het werk te blijven, kun je je pensioenuitkering behouden, ook al heb je een inkomen als zelfstandige. Je inkomsten moeten dan wel onder een bepaald bedrag blijven. Heb je de wettelijke pensioenleeftijd bereikt of of heb je 45 loopbaanjaren? Dan mag je onbeperkt bijverdienen.
Als je het toegelaten inkomen overschrijdt met minder dan 100 % dan wordt je pensioen voor dat jaar evenredig verminderd. Overschrijd je het toegelaten inkomen met 100 % of meer, dan wordt je pensioenuitkering geschorst.
Heb je een diploma hoger onderwijs, dan kun je je studiejaren geheel of gedeeltelijk als gewerkte jaren laten meetellen voor de berekening van je pensioen. Dat doe je door die studieperioden af te kopen. Let wel: hierdoor kun je enkel je pensioenbedrag verhogen, niet vroeger met pensioen gaan.
Het pensioenvoordeel dat de afkoop van jouw studiejaren je kan opleveren kan je simuleren op mypension.be.
Er gelden enkele voorwaarden:
- je mag alleen die studies afkopen, waarvoor je een diploma, doctoraat of beroepskwalificatie behaalde
- de afkoop is beperkt tot het minimum aantal jaren dat nodig is om je diploma te halen
- je mag slechts één diploma regulariseren
- je kiest zelf wanneer je de afkoop aanvraagt, zolang het maar vóór je pensioen is
Als je de afkoop aanvraagt binnen de tien jaar na je afstuderen, betaal je een forfaitaire kost van 1 865,08 euro per studiejaar.
Ben je langer afgestudeerd dan tien jaar? Dan wordt je een hogere bijdrage aangerekend: een percentage van de actuele waarde van het pensioenvoordeel. De regularisatiebijdrage betaal je ten laatste zes maanden nadat je de definitieve beslissing ontving, ongeacht of je al met pensioen bent of niet.
Je kan je pensioenvoordeel berekenen via mypension.be.
Je bent niet verplicht om je pensioen op te nemen. Als je actief blijft na de pensioenleeftijd zonder dat je je pensioen opneemt, betaalt je verder sociale bijdragen. Als deze bijdragen voldoende hoog zijn, dan kun je ontbrekende periodes in je loopbaan aanvullen. Als je overweegt na het bereiken van de pensioenleeftijd nog een zelfstandige activiteit uit te oefenen, dan laat je je vooraf best goed adviseren.
Je basispensioen als zelfstandige is laag. Met het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ) geef je je reserve voor later een duwtje en profiteer je meteen van een flink belastingvoordeel. In het gewone VAPZ stort je tot 8,17 % van je beroepsinkomen.
Bij een sociaal VAPZ is dat maximum 9,40 % en is er een verzekering tegen arbeidsongeschiktheid en invaliditeit inbegrepen. Vanaf de zevende maand arbeidsongeschiktheid wordt de VAPZ-premie verder door de verzekeringsmaatschappij betaald. Vanaf de dertiende maand ontvang je een maandelijkse rente. Je hebt ook recht op een aanvullende vergoeding bij wettelijke moederschapsrust: verdere pensioenopbouw voor een periode die overeenstemt met twaalf weken wettelijke moederschapsrust. Daarnaast krijg je een forfaitair bedrag van 250 euro per pasgeborene.
Wij berekenen voor jou de gunstigste premie. Hoe vroeger je eraan begint, hoe beter!
VAPZ afsluiten? Zet nu de eerste stap richting een comfortabele oude dag
Het kapitaal uit je VAPZ wordt automatisch uitbetaald wanneer je met pensioen gaat. Dit is het geval bij een pensionering op de wettelijke pensioenleeftijd, maar ook bij een vervroegd pensioen.
Maar je kan je kapitaal ook opnemen zonder dat je met pensioen gaat. Dat noemt men de reserve afkopen. Dat kan bijvoorbeeld van zodra je “pensioneerbaar” bent. Je bent pensioneerbaar wanneer je voldoet aan de voorwaarden om vervroegd met pensioen te gaan, maar je je pensioen toch nog niet opneemt. Je hebt dan de keuze om verder te sparen in je VAPZ of je kan je kapitaal vervroegd opnemen. Aan deze vervroegde afkoop is wel een uitstapkost verbonden. Deze bedraagt standaard 5%, maar daalt met 1% per jaar tussen 61 en 64 jaar.
Heb je de pensioenleeftijd bereikt, maar ga je nog niet met pensioen? Ook dan kan je ervoor kiezen om verder te sparen in je VAPZ of om je kapitaal op te nemen.