Naast de klassieke lening bij de klassieke bank, zijn er nog alternatieve financieringskanalen die jouw zaak een financieel duwtje in de rug kunnen geven. Zo kan een starter bij heel wat instellingen en organisaties terecht om voordelig te lenen. En wie een innovatief project opzet, mag uitkijken naar extra steun. Het loont dus zeker de moeite hier tijd en energie in te steken.

Wil je je startkapitaal lenen? Volledig of een deel? De meeste banken hebben kredietformules (een lening) voor startende ondernemers. Ze zullen je vragen een uitgewerkt businessplan met financieel luik voor te leggen, waaruit o.a. zal moeten blijken dat je over eigen middelen beschikt om te investeren in jouw zaak. Ben je op zoek naar startkapitaal voor die koffiebar waar je altijd al van droomde? Dan sta je steviger in je schoenen als je bijvoorbeeld de huur van je zaak en alle ingrediënten zelf financiert. Voor de inrichting van je horecazaak schakel je dan de middelen van de bank in. Zo is het risico voor beide partijen een stuk kleiner en overzichtelijker.

Maar het kan ook gebeuren dat de bank een lening voor beginnende zelfstandigen te risicovol vindt, en/of dat je niet voldoende waarborgen kan voorleggen. In deze gevallen kan je op zoek gaan naar risicokapitaal. Dit wordt ook wel durfkapitaal genoemd, en wordt gefaciliteerd door risico-investeerders die potentieel zien in je idee. Waarom wordt het als risico bestempeld? Daar zijn 3 mogelijk redenen voor:

1. Je idee heeft te weinig potentieel en het verdienmodel is twijfelachtig. Bijvoorbeeld; je wil een ijssalon open houden tijdens de winter. Investeren wordt een risico omdat er meer kosten dan opbrengsten worden geschat, maar misschien is er een investeerder dit idee geniaal vindt.

2. Je businessplan is sterk en er zijn doorgroeimogelijkheden, maar … er moet eerst flink worden geïnvesteerd voordat we van winst mogen spreken. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de meeste maaltijdbezorgingsdiensten. Nu gaat het financieel steeds beter met Deliveroo en UberEats, maar in het begin kampte ze met zware verliezen.

3. Ideeën die heel innoverend en technologisch van aard zijn, worden ook als risico gezien. Zowel vanwege het hoge kostenplaatje als de vraag of de klant er wel klaar voor is. De elektrische revolutie van Tesla is hier een sterk voorbeeld van.

Wie zijn deze risico-investeerders? Dit kunnen zowel privé als publieke partijen zijn. Zo zijn er o.a. Business Angels (private geldschieters), maar ook publieke risicokapitaalfondsen van de overheid:

• Vlaanderen: de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) verschaft risicokapitaal aan innovatieve starters en jonge ondernemingen in hun initiële groeifase.

• Finance Brussels: Dit is de Brusselse tegenhanger van PMV (zie Vlaanderen).

• Wallonië: Sowalfin. Dit is de Waalse tegenhanger van PMV (zie Vlaanderen).

PMV steunt ook je onderneming als je nog geen omzet, maar wel een sterk businessplan hebt. © PMV

De opties voor overheidssteun verschillen naargelang de plaats waar je je zaak start. Maar waar kan je die steun voor je startkapitaal aanvragen? Om je wegwijs te maken in de mogelijke steunmaatregelen van de verschillende overheden is er per gewest een centrale database. Hierin vind je een handige zoekmachine om te weten te komen van welke steunmaatregelen jij gebruik kan maken.

• Vlaanderen: De Subsidiedatabank van VLAIO

• Brussels Gewest: Het overzicht van financieringsmogelijkheden in Brussel

• Waals Gewest: Het overzicht van financieringsmogelijkheden in Waals Gewest in databank MIDAS

Als zelfstandige sta je er dus niet helemaal alleen voor. Wil je meer weten over alle subsidiemogelijkheden? Neem dan eens een kijkje op onze pagina over subsidies voor zelfstandigen.

Misschien willen familieleden of vrienden jouw onderneming financieel steunen? Misschien interesseert het hen om mede-aandeelhouder te worden? Of je kan geld van ze lenen? En dan zijn er nog de kennissen. Dit zijn je kapitaalkrachtige buren, collega’s of verenigingsleden. Het zijn zogenoemde amateur-investeerders: echte durvers die je het voordeel van de twijfel geven.

De Vlaamse overheid stimuleert dergelijke leningen aan kmo’s via de Winwinlening georganiseerd door PMV/Z. Onder het overkoepelende merk PMV/Z vallen trouwens ook de Startlening+, de Kmo-cofinanciering en de Waarborgregeling, het zijn financieringsoplossingen die kunnen worden gecombineerd.

Met wie je uiteindelijk ook in zee gaat: wees glashelder in jullie overeenkomst en zet alles duidelijk op papier zodat er later geen misverstanden ontstaan. De juiste vennootschapsvorm kiezen is daar een belangrijk onderdeel van. Je beslissing daarin heeft niet alleen administratieve of praktische, maar ook financiële gevolgen.

Startende ondernemers hebben het soms moeilijk om de traditionele financieringskanalen mee te krijgen in hun verhaal. Dan is er nog de optie van deze alternatieve financieringsvorm waarmee je online geld inzamelt bij het grote publiek: crowdfunding. Bij dit concept zoek je vele kleine investeerders en/of belanghebbenden die bereid zijn kleine bedragen te investeren of te doneren voor projecten waar ze achter staan. Met een crowdfunding voor starters kun je in principe een zaak starten zonder startkapitaal. Maar om mogelijke donateurs te overtuigen van je idee, investeert je wel best in een prototype of een “minimum viable product (MVP)”.

Nog tot eind 2025 kan je onder bepaalde voorwaarden een transitiepremie aanvragen bij de Vlaamse overheid.
Deze premie biedt financiële steun aan wie vanuit werkloosheid de stap zet naar een zelfstandige activiteit in hoofdberoep.

Let wel: de transitiepremie wordt stopgezet vanaf 1 januari 2026.
Je kan ze dus enkel nog aanvragen tot 31 december 2025, op voorwaarde dat je eerst een erkend prestarterstraject hebt gevolgd.

De Acerta Starters Bootcamp is zo’n erkend traject. Tijdens deze intensieve begeleiding werk je aan een concreet ondernemersplan én voldoe je automatisch aan de voorwaarden voor de premie.