Verschillende vormen van ontslag

27 december 2019
Leestijd: Later lezen?

Zowel je medewerker als jij kunnen een arbeidsovereenkomst op elk ogenblik eenzijdig verbreken. Wél moet je altijd de correcte ontslagprocedures in acht nemen. Die te nemen stappen en verplichtingen verschillen naargelang de situatie. Acerta informeert je over de verschillende soorten ontslag.

Ontslag met onderling akkoord

Verbreek jij of je medewerker in normale omstandigheden het arbeidscontract? Dan gebeurt dit in onderling akkoord. In de wetgeving wordt er wel een onderscheid gemaakt tussen het opzeggen van een contract met onbepaalde duur en een contract met bepaalde duur opzeggen.

Ontslag om dringende reden

In sommige gevallen is het mogelijk om een arbeidsovereenkomst zonder opzegging of vergoeding eenzijdig stopzetten. Je medewerker kan dit overigens ook. Voorwaarde is wel een ernstige fout of situatie die elke verdere professionele samenwerking tussen jullie onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt. De partij die de dringende reden inroept, moet het bestaan daarvan bewijzen.

Wat zijn dringende redenen voor ontslag?

Iemand op staande voet ontslaan is niet prettig, maar soms wel nodig. Een aantal situaties kunnen  onder bepaalde voorwaarden aanleiding geven tot onmiddellijk ontslag zonder opzeggingstermijn:

  • herhaaldelijke ongewettigde afwezigheid
  • insubordinatie of het weigeren van werk
  • diefstal
  • agressief gedrag
  • daden van oneerlijke concurrentie

Je kunt je medewerker uiteraard niet zomaar op staande voet ontslaan. Best ben je echt wel zeker van je zaak, je bent immers verplicht om aan te tonen:

  • dat je medewerker een ernstige tekortkoming beging;
  • dat deze daad een dringende reden is in de zin van de Arbeidsovereenkomstenwet;
  • hoe je de feiten ontdekte.

Dubbele termijn van drie dagen

Binnen de drie werkdagen na je definitieve kennisname van het feit, ontsla je je medewerker om dringende reden. Je brengt hem dus op de hoogte van het ontslag via een aangetekend schrijven.

Diezelfde dag start een nieuwe termijn van drie werkdagen om een aangetekende brief te sturen waarin je heel gedetailleerd beschrijft wat de omstandigheden waren die aanleiding gaven tot het ontslag om dringende reden en hoe je er kennis van nam. Je kan de beide handelingen ook in eenzelfde aangetekende brief stellen (kennisgeving van het ontslag en de beweegredenen).

Is deze dubbele termijn van drie dagen verstreken – zonder kennisgeving? Dan heb je geen enkele mogelijkheid meer om het ontslag om dringende reden in te roepen. Je kunt dan enkel nog ontslaan op de ‘klassieke manier’ en met inachtneming van een wettelijke opzeggingstermijn of – vergoeding.

Let wel: Slaag je er niet in bewijs te leveren of blijft er twijfel bestaan rond de waarachtigheid van de gebeurtenissen die tot het ontslag aanleiding gaven? Dan kun je zware gevolgen ondervinden van je beslissing. Je laat je dus best bijstaan door experten.

Collectief ontslag en ontslag om economische redenen

Er bestaat geen duidelijke omschrijving in de wet voor collectief ontslag. De wetgeving is dan ook zeer complex. Zo is de drempel voor het inroepen van collectief ontslag, afhankelijk van het aantal medewerkers dat je tewerkstelt. Laat je zeker informeren door een juridische specialist als je je wilt beroepen op collectief ontslag.

Ontslag door overmacht

Moet jij arbeidscontracten beëindigen wegens overmacht? Dan moet de gebeurtenis die je daartoe noopt aan drie wettelijke criteria te voldoen:

  1. De gebeurtenis is niet te wijten aan een fout, slordigheid of actie van de werkgever of medewerker.
  2. De gebeurtenis moet ontsnappen aan elke normale verwachting.
  3. De gebeurtenis vormt een onoverkomelijke hindernis voor de werkgever en de medewerker om de arbeidsovereenkomst verder uit te voeren.

Tijdelijke overmacht betekent schorsing van de arbeidsovereenkomst. Definitieve overmacht leidt tot beëindiging van het contract. Een faillissement of het kennelijke onvermogen van de werkgever zijn op zichzelf geen gevallen van overmacht. Dat geldt ook voor de tijdelijke of definitieve sluiting van de onderneming door de toepassing van de wetgeving, de reglementering voor de vrijwaring van het leefmilieu of het Sociaal Strafwetboek.

Ontslag bij langdurige ziekte

Definitieve arbeidsongeschiktheid van een zieke medewerker kan leiden tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst wegens medische overmacht. Maar eerst moet de het re-integratietraject in het kader van de welzijnswetgeving toegepast en doorlopen worden.

Acerta ondersteunt je in elke ontslagsituatie met advies en diensten op juridisch, sociaal, psychologisch, administratief en organisatorisch vlak.

Op zoek naar meer antwoorden?

Als werkgever snel een correct en overzichtelijk antwoord vinden op je hr en payroll-vragen? Daar zorgt Acerta graag voor.

Bekijk al onze dossiers voor werkgevers Bekijk alle artikels over dit onderwerp