Verwacht jij een kindje? Dan heb je recht op tijd en ondersteuning na de geboorte of adoptie. In dit artikel vind je het complete overzicht van voordelen en toelagen voor zelfstandigen die net moeder of vader werden, of die uitkijken naar gezinsuitbreiding.
Verwacht je een kindje? Dan heb je als zelfstandige moeder recht op moederschapsrust. Dit regel je via je ziekenfonds. Je hebt hierbij de keuze: na de bevalling blijf je even voltijds thuis, of je gaat parttime aan de slag. Verlengen kan alleen om medische redenen. Vergeet niet je ziekenfonds op de hoogte te houden van wijzigingen, en meld altijd wanneer je terug aan de slag gaat.
Je bevallingsverlof vraag je best tijdig aan voor de geboorte van je kindje. Onderneem daarvoor de volgende stappen:
Na de geboorte van je kind bezorg je het ziekenfonds een uittreksel van de geboorteakte of een medisch getuigschrift dat de geboorte bevestigt.
Als zelfstandige heb je recht op twaalf weken rust na de bevalling, bij een meerling zijn het dertien weken. Minimum drie daarvan neem je verplicht op: één week voor de vermoedelijke bevallingsdatum en twee erna. Daarnaast heb je recht op een facultatieve bevallingsrust van maximum negen weken, tien bij een meerling, waarvan je twee weken mag inplannen voor je verplichte voorbevallingsrust. Je facultatieve nabevallingsrust neem je per zeven kalenderdagen op in de 36 weken die op de verplichte bevallingsrust volgen.
Wil je rust nemen en tegelijk jouw klanten toch niet te lang in de kou zetten? Dan mag je kiezen voor deeltijdse moederschapsrust. In dat geval doe je het in het totaal achttien weken rustiger aan, terwijl je halftijds werkt.
Moet je kindje meteen na de geboorte meer dan zeven dagen in het ziekenhuis opgenomen blijven? Dan mag je de maximumduur van je verlof verlengen met het aantal volledige weken hospitalisatie van je baby - en dit tot maximum 24 weken. De eerste zeven dagen hospitalisatie tellen hierbij niet. Hervatte jij je beroepsactiviteit halftijds tijdens je facultatieve bevallingsrust? Dan kan jij je moederschapsrust tot maximaal 48 halftijdse weken verlengen.
Naast bevallingsrust hebt je na de geboorte van je kind recht op allerlei voordelen en toelagen. Sommige worden geregeld door het sociaal verzekeringsfonds, andere worden uitbetaald door het ziekenfonds. We zetten je voordelen en rechten op een rijtje.
Tijdens de periode van moederschapsrust heb je recht op een moederschapsuitkering van 471,14 euro per week. Die vraag je automatisch aan als jij je ziekenfonds de papieren voor moederschapsrust bezorgt. Opgelet: om ervoor in aanmerking te komen, moet je bij je ziekenfonds een wachttijd van zes maanden vervuld hebben. Je ontvangt je uitkering in één keer - ten laatste één maand na afloop van de moederschapsrust. Ook in geval van adoptie heb je recht op deze uitkering.
Deze maatregel verlicht de financiële last voor de zelfstandige moeder. Voor één kwartaal word je vrijgesteld van het betalen van sociale bijdragen, terwijl je sociale rechten dezelfde blijven.
Ben je een mama die een moederschapsuitkering ontvangt? Dan krijg je bij iedere bevalling een bedrag gelijk aan 25 % van de premie in de sociale pensioenovereenkomst gestort. Daarnaast ontvang je eenmalig een bijdrage van 250 euro per pasgeborene. Van dit extraatje geniet je wanneer je een sociaal VAPZ via Acerta afneemt.
Als kersverse zelfstandige moeder kun je recht hebben op 105 gratis dienstencheques om huishoudelijke hulp (strijken, poetsen, koken …) in te kopen.
Voorwaarden:
Ook als zelfstandige moeder ontvang je een geboortepremie, telkens als je bevalt. Dat kraamgeld biedt je een steuntje in de rug. Voor een eerste kindje ontvang je 1 272,52 euro, bij een meerling is dat voor elke baby. Ieder volgend kind geeft recht op 957,42 euro. Vraag je premie aan bij je kinderbijslagfonds vanaf de zesde zwangerschapsmaand.
Ieder kind heeft recht op kinderbijslag. Die betaalt het kinderbijslagfonds uit aan de moeder, telkens rond de achtste van de maand. De bedragen stijgen mee met de leeftijd van het kind, tot het 18 jaar is. Is dit niet je eerste kindje of kreeg je al een geboorte- of adoptiepremie? Dan hoef je niets te doen. Infino zorgt ervoor dat je automatisch kinderbijslag ontvangt.
Wanneer je mama wordt van een meerling, dan nemen ook de voordelen, de moederschapsrust en uitkeringen toe. Zo heb je bijvoorbeeld recht op dertien in plaats van twaalf weken moederschapsrust en ontvang je de hoogste geboortepremie voor iedere baby. Kijk bij elke aanvraag goed na waar je kunt aangeven of je zwanger of bevallen bent van een meerling.
De adoptie van een kind geeft je recht op een adoptie-uitkering en een adoptiepremie. Die lopen parallel met de algemene voordelen van de moederschapsrust, die je hierboven terugvindt. Als kersverse mama van je geadopteerde oogappel heb je recht op een eenmalige adoptiepremie, zes weken moederschapsrust én moederschapsuitkering.
Vanaf 1 mei 2019 kan een zelfstandige die vader wordt een uitkering en eventueel ook gratis dienstencheques aanvragen. Hetzelfde geldt voor een zelfstandige die meeouder wordt van een kind van zijn of haar partner.
Je kan de uitkering aanvragen voor maximaal 10 volledige of 20 halve dagen. Deze moet je opnemen binnen de vier maanden na de geboorte. De uitkering bedraagt 80,82 euro per volledige dag en 40,41 euro per halve dag. Als je kiest voor maximaal 8 verlofdagen, krijg je naast de uitkering ook 15 gratis dienstencheques.
De aanvraag gebeurt bij het sociaal verzekeringsfonds. Deze moet je doen ten laatste in het kwartaal na de geboorte.
De nieuwe regeling geldt voor geboortes vanaf 1 mei 2019. Opgelet: deze wetgeving is nog niet gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Deze informatie kan dus nog wijzigen.