Mantelzorg

Is je partner zwaar ziek? Vraagt je gehandicapte kind meer zorg dan ooit? Heeft je moeder palliatieve zorgen nodig? Dan heb jij recht op een loopbaanonderbreking voor zelfstandigen, vandaag mantelzorg genoemd. Mantelzorg blijkt nog weinig gekend onder zelfstandigen. En dat is jammer. Want niet alleen geeft het je de nodige tijd om voor je dierbare te zorgen, je krijgt ook een welkome financiële ondersteuning.

Tijd en support voor zorg

Zelfstandigen die voor een hulpbehoevend of ziek familie- of gezinslid willen zorgen, kunnen via het systeem van mantelzorg rustig een time-out inlassen. Je onderbreekt je zelfstandige activiteiten en ontvangt een tijdelijk uitkering van je sociaal verzekeringsfonds.

Mantelzorg mag je maximaal twaalf maanden opnemen gedurende je volledige loopbaan. Per aanvraag is het mogelijk om één tot zes maanden mantelzorg aan te vragen. Je vraagt dit bij je sociaal verzekeringsfonds aan. Je kunt verschillende aanvragen indienen, zolang je je houdt aan de limiet van twaalf maanden.

Voorwaarden voor mantelzorg

Om in aanmerking te komen voor mantelzorg, moeten jij en de persoon voor wie je mantelzorg opneemt, aan een paar voorwaarden voldoen. 

Zorg door wie?

Je kunt een beroep doen op mantelzorg als je zelf behoort tot een van de volgende categorieën:

• zelfstandige in hoofdberoep
• helper in hoofdberoep
• meewerkende echtgenoot in het maxistatuut

Daarnaast moet je minstens twee kwartalen aangesloten zijn voor de start van de onderbreking én je sociale bijdragen voor deze kwartalen betaald hebben. Ben je zelfstandige in bijberoep of gepensioneerde? Dan heb je recht op mantelzorg als je sociale bijdrage minstens even hoog ligt als de minimumbijdrage voor een hoofdberoep.

Zorg voor wie?

De uitkering mantelzorg mag je aanvragen bij zorg voor een naaste die ernstig ziek of palliatief is, of om voor je gehandicapt kind te zorgen. Je hebt een attest nodig van de behandelende arts, als bewijs van ziekte.

Wie verstaan we onder naaste?

• Je echtgenoot of wettelijk samenwonende partner
   
• Je bloed- of aanverwant tot de eerste graad: 
  • het (stief)kind van de zelfstandige of van zijn echtgeno(o)t(e)
  • ouders of schoonouders van de zelfstandige
  • de echtgeno(o)t(e) van de vader of moeder van de zelfstandige (stiefvader of stiefmoeder)
  • schoonzoon of schoondochter van de zelfstandige of van zijn echtgeno(o)t(e)

• Je bloed- of aanverwant tot de tweede graad: 
  • de grootvader of grootmoeder van de zelfstandige of van zijn echtgeno(o)t(e)
  • het kleinkind van de zelfstandige of van zijn echtgeno(o)t(e)
  • de echtgeno(o)t(e) van het kleinkind van de zelfstandige of van het kleinkind van zijn echtgeno(o)t(e)
  • de (half)broer of de (half)zus van de zelfstandige
  • de echtgeno(o)t(e) van de (half)broer of (half)zus van de zelfstandige of de (half)broer of de (half)zus van zijn echtgeno(o)t(e) (schoonbroer of schoonzus).

• Iedereen die zijn hoofdverblijfplaats op jouw adres heeft

Welke kinderen kunnen bij handicap onder jouw zorg vallen?

• Je eigen kind of dat van je echtgeno(o)t(e)
   
• Een kind geadopteerd door jou of je echtgeno(o)t(e)
   
• Een kind waarvoor je pleegvoogd bent
   
• Een kind dat aan jou, je echtgenoot of iemand waarmee je een feitelijk gezin vormt, werd toevertrouwd na een gerechtelijke beslissing of plaatsingsmaatregel
   
• Een kind waarvoor het ouderlijk gezag aan jou, je echtgenoot of iemand waarmee je een feitelijk gezin vormt, werd toevertrouwd door een vonnis van de jeugdrechtbank

De zorg voor een gehandicapt kind is mogelijk tot 21 jaar wanneer er recht is op verhoogde kinderbijslag of tot 25 jaar wanneer er recht is op een integratietegemoetkoming.

Deeltijds of voltijds?

Je mag je activiteit voltijds, of gedeeltelijk onderbreken. Een gedeeltelijke onderbreking wil zeggen dat je je zelfstandige activiteit met minstens de helft vermindert. Blijf je deels werken of springt er iemand in je zaak bij om de continuïteit ervan te garanderen? Dan kun je ook in aanmerking komen voor de uitkering. Op die manier biedt mantelzorg het juiste vangnet voor iedereen.

Uitkering mantelzorg

Zodra alle nodige documenten bij ons zijn aangekomen, betalen wij je maandelijks een uitkering. Onderbreek jij je zelfstandige activiteit gedeeltelijk (minstens 50 %), dan ontvang je de helft van dat bedrag. Er is recht op een uitkering vanaf de maand nadat je de activiteiten onderbrak of vanaf de maand zelf als je je activiteiten onderbrak vanaf de eerste dag. Je ontvangt de uitkering ten vroegste de maand volgend op de maand waarin je de aanvraag en het attest van de geneesheer hebt bezorgd. Daarna gebeurt er telkens een uitbetaling op het einde van de maand. 

De uitkering bedraagt 1574,68 euro per maand bij een volledige onderbreking van de zelfstandige activiteit. Bij een gedeeltelijke onderbreking (minstens 50%) ontvang je de helft, nl. 787,34 euro per maand.

Vrijstelling sociale bijdragen

Onderbreek jij je zelfstandige activiteit volledig gedurende drie opeenvolgende maanden? Dan ben je vrijgesteld van betaling van je sociale bijdragen met behoud van rechten. Die vrijstelling geldt dus niet bij gedeeltelijke werkonderbreking.

De vrijstelling wordt toegekend voor elk kwartaal dat de derde maand van de uitkering bevat. Maar ze is wel beperkt tot vier kwartalen over je hele loopbaan. Voor de kwartalen waarin je geen sociale bijdragen moet betalen, behoud je toch alle rechten in de sociale zekerheid.

Mantelzorgnetwerk als ondersteuning

Hier kan je terecht met vragen rond je eigen zorgsituatie.