Voltijdse medewerker

15 maart 2023

Wanneer je werknemer het maximaal wettelijk aantal uren per week werkt, spreek je van een voltijdse medewerker. Aan voltijdse arbeid zijn er heel wat regels verbonden. Hoe zorg je ervoor dat de prestaties van je voltijdse medewerker volgens de regels verlopen? En hoeveel uur mag je voltijdse medewerker werken? Acerta vertelt het je.

Leestijd: Later lezen?

Wat is voltijds werken?

Voltijds werken houdt in dat een medewerker het maximum aantal uren per week voor je bedrijf werkt. Hoeveel uren per week je voltijdse medewerker mag of moet presteren is sectorafhankelijk. Het aantal te presteren uren en dagen ligt vast in de collectieve arbeidsovereenkomst van je sector en/of je onderneming.

 

Hoeveel uren is wettelijk toegestaan bij voltijds werken?

Over het algemeen geldt dat je medewerker maximaal 8 uur per dag en maximaal 40 uur per week werkt.

De Belgische wetgeving stelt echter een 38-uurwerkweek voorop. Wanneer je voltijdse medewerker effectief 40 uur per week presteert, ben je verplicht om je medewerker 12 inhaalrustdagen (ADV-dagen) te geven. Werkt je medewerker 39 uur per week? Dan geef je 6 rustdagen.

Je werknemer mag werken tussen 6 uur ’s ochtends en 20 uur ’s avonds. Werkt je medewerker buiten deze uren? Dan is er sprake van nachtarbeid. Dit is in principe verboden, tenzij dit wettelijk toegestaan is en er afspraken over bestaan in je  paritair comité. Heb je een mogelijkheid om nachtarbeid te laten presteren, dan moet je ook de nodige roosters voorzien in je arbeidsreglement. Voor het invoeren in je onderneming van bepaalde nachtprestaties moet je bovendien een specifieke procedure volgen.

Wat als je je werknemer meer flexibel wil inschakelen?

Wil je je werknemer meer uren laten presteren of flexibeler inschakelen, dan zijn er hiervoor een aantal mogelijkheden. We sommen hieronder de meest gebruikte mogelijkheden op. Zoek je een mogelijkheid om je werknemers meer uren te laten werken of flexibeler in te schakelen? Neem dan zeker contact op met Acerta zodat er kan bekeken worden wat de mogelijkheden zijn binnen jouw onderneming.

Kleine flexibiliteit

Elke onderneming kan kleine flexibiliteit invoeren. Dit systeem kan gebruikt worden voor ondernemingen waar er in bepaalde periodes meer prestaties nodig zijn en het in andere periodes rustiger is. Met deze vorm van flexibiliteit heb je de mogelijkheid om je werknemer op dagbasis 2 uur meer of minder te laten presteren dan het basisrooster voorzien in je arbeidsreglement. Op weekbasis kan je tot 5 uur meer of minder laten presteren. Als absolute maximumgrens moet je wel rekening houden met een maximum van 9 uur per dag en 45 uur per week. In de drukkere periodes kan je zo je werknemer meer laten werken. Als het rustiger is, werkt je werknemer minder. Zo blijft de gemiddelde arbeidsduur gelijk.

Glijdende uurroosters

Daarnaast heb je ook de mogelijkheid om glijdende uurroosters in te voeren in je onderneming. Met glijdende uurroosters bepaal je als werkgever stamtijden waarbinnen je werknemer verplicht moet werken en glijtijden waarbinnen de werknemer zelf beslist wanneer hij toekomt of vertrekt van het werk. Als je hiervan gebruik maakt, heb je de mogelijkheid om je werknemer tot 9 uur per dag en tot 45 uur per week te laten werken. Bovendien heb je een systeem van tijdsopvolging in je onderneming nodig als je wil werken met glijdende uurroosters.

Ploegenarbeid en continuarbeid

Wil je je werknemers laten werken in een ploegensysteem, waarbij minstens twee ploegen elkaar opvolgen, dan kan je hen laten werken tot 11 uur per dag en 50 uur per week. Ook in geval van continuarbeid waarbij het om technische redenen onmogelijk is om het werken te onderbreken en er dus 24u/24u en 7d/7d gewerkt moet worden, kan er tot 12 uur per dag en 50 uur per week gewerkt worden of tot 8 uur per dag en 56 uur per week.

Naast de mogelijkheden die de wet voorziet om de normale arbeidsduurgrenzen te verhogen, kan ook je sector voorzien dat de normale arbeidsduurgrenzen verschoven kunnen worden tot 11 u/dag en 50 uur per week. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat er een Koninklijk besluit hierover gepubliceerd werd.

Wil je van deze mogelijkheden gebruik maken, dan moet je de nodige roosters invoeren in je arbeidsreglement.

Voltijdse vierdagenweek

Het is mogelijk om in je arbeidsreglement te voorzien dat een voltijdse werknemer zijn rooster van maximum 38 uur per week presteert op 4 dagen, met een dagelijkse arbeidsduur van maximum 9,5 uur. Indien de effectieve arbeidsduur in de onderneming hoger is dan 38 uur (bv: 40 uur met 12 ADV-dagen), dan bereken je de maximale dagelijkse arbeidsduur door de effectieve wekelijkse arbeidsduur te delen door 4 (bv: 40 uur/4 = 10 uur per dag). Deeltijdse werknemers kunnen geen gebruik maken van de voltijdse vierdagenweek.

Je kan werknemer een voorafgaand en schriftelijk verzoek aan jou richten om daarvan gebruik te maken. Dergelijk verzoek is geldig voor een periode van maximum 6 maanden, maar de werknemer kan nieuwe aanvragen indienen met telkens een maximumduur van 6 maanden. Jij kan ofwel akkoord gaan met het verzoek of je kan het weigeren.

Wisselend weekregime

Het is mogelijk om in je arbeidsreglement te voorzien dat een voltijdse werknemer in een wisselend weekregime kan werken. De bedoeling is dat de normale wekelijkse arbeidsduur gepresteerd wordt in een cyclus van twee weken (= de opeenvolging van 14 dagelijkse roosters in een vaste volgorde), binnen het kader voorzien in het arbeidsreglement. De prestaties in de eerste week worden gecompenseerd door de prestaties in de tweede week. Er kan dagelijks tot maximum 9 uur gewerkt worden en wekelijks tot maximum 45 uren.

In de maanden juli, augustus en september bestaat er de mogelijkheid om te werken met een cyclus van vier opeenvolgende weken tijdens dewelke de normale wekelijkse arbeidsduur gemiddeld moet worden nageleefd. Ook wanneer de werknemer geconfronteerd wordt met een onvoorziene gebeurtenis, kan hij vragen om te werken in een wisselend weekregime over een cyclus van vier weken.

Je werknemer kan een voorafgaand en schriftelijk verzoek aan jou richten om daarvan gebruik te maken. Dergelijk verzoek is geldig voor een periode van maximum 6 maanden, maar de werknemer kan nieuwe aanvragen indienen met telkens een maximumduur van 6 maanden. Jij kan ofwel akkoord gaan met het verzoek of je kan het weigeren.

Overuren

De hierboven opgesomde mogelijkheden zorgen ervoor dat je de arbeidsduurgrenzen kan verschuiven, zonder dat er overloon of inhaalrust verschuldigd is. Wil je daarboven nog overuren laten presteren, dan is dit enkel mogelijk in bepaalde door de wetgever omschreven gevallen (buitengewone vermeerdering van werk, onvoorziene noodzakelijkheid, voorgekomen of dreigend ongeval).

Vrijwillige overuren

Heb je geen dergelijk motief en is het toch nodig dat je werknemer overuren presteert, dan kan je eventueel gebruik maken van de vrijwillige overuren waarbij je je werknemer tot 11 uur per dag en 50 uur per week kan laten werken. Hiervoor dien je wel vooraf een schriftelijke akkoord te hebben van je werknemer. Dit hernieuwbaar akkoord geldt voor zes maanden en voor maximaal 120 uur per kalenderjaar. Je sector kan dit maximum aantal verhogen naar 360 uur per jaar.

Presteert je werknemer overuren boven de normale arbeidsduurgrenzen, dan is er in bepaalde gevallen overloon en inhaalrust verschuldigd. Gaat het om overuren gepresteerd op een zon- of feestdag dan bedraagt de toeslag 100%, anders bedraagt deze 50%. Jouw sector kan eveneens toeslagen bepalen.

Opgelet: verwar overuren niet met meeruren. Bij meeruren gaat het over een deeltijdse medewerker die afwijkt van zijn uurrooster, zonder de voltijdse dag- of weekgrens te overschrijven. Meer over het verschil tussen overuren en meeruren lees je in dit dossier.

Rustperiode

Naast de maximale en wekelijkse grenzen waarin je je werknemer kan tewerkstellen, moet je eveneens zorgen dat je werknemer de nodige rust ontvangt. Zo moet je je werknemer inhaalrust geven zodat je tegen het einde van de referteperiode de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur respecteert. Bovendien moet je rekening houden met de interne grens. Deze grens houdt in dat bovenop het gemiddeld aantal gepresteerde uren op een bepaald ogenblik slechts 143 (over)uren mogen gepresteerd worden waarna de werknemer eerst inhaalrust moet genieten alvorens hij opnieuw overuren kan maken.

Daarnaast moet je ervoor zorgen dat je werknemer tussen twee dagelijkse arbeidsprestaties, een rustperiode van tenminste 11 opeenvolgende uren krijgt. Deze komt bovenop de zondagsrust of de inhaalrust wegens zondagsarbeid, zodanig dat de werknemer geniet van een wekelijke werkonderbreking van 35 opeenvolgende uren. Op beide principes zijn uitzonderingen mogelijk.

Rechten van de voltijdse medewerker

Je voltijdse medewerker heeft recht op de volgende zaken:

Op zoek naar meer antwoorden?

Als werkgever snel een correct en overzichtelijk antwoord vinden op je hr en payroll-vragen? Daar zorgt Acerta graag voor.

Bekijk al onze dossiers voor werkgevers Bekijk alle artikels over dit onderwerp