Klein verlet: wanneer heeft je personeel hier recht op?

Bij klein verlet heeft een werknemer het recht om afwezig te zijn met behoud van het loon. Maar dat kan enkel in specifieke situaties of omstandigheden. We noemen dit verlof dan ook weleens ‘omstandigheidsverlof’ of 'kort verzuim’. Wanneer kunnen werknemers aanspraak maken op klein verlet? En welke voorwaarden zijn daaraan verbonden?

Klein verlet, omstandigheidsverlof of kort verzuim geeft je werknemer het recht om tijdelijk afwezig te zijn op het werk. Dat kan voor bepaalde familiale gebeurtenissen, maar ook omwille van het nakomen van staatsburgerlijke verplichtingen.

Hoeveel dagen klein verlet een werknemer krijgt, hangt af van de gebeurtenis of situatie, de sector en de graad van verbondenheid met betrokken personen. Voor de toepassing van het kort verzuim is een geadopteerd kind of een erkend natuurlijk kind gelijkgesteld met een wettig kind. Een halfbroer of -zus wordt gelijkgesteld met een broer of zus.

Klein verlet bij een overlijden of voor begrafenis wordt ook wel ‘rouwverlof’ genoemd. De duur van deze vorm van klein verlet is afhankelijk van de graad van verbondenheid met de overledene. Sommige sectoren voorzien meer dagen klein verlet of zijn flexibel in de termijn waarin je deze dagen kan opnemen. Die regels vind je terug in je sectorale gids. Ook op ondernemingsniveau kunnen afspraken afwijken.

Vragen over rouwverlof als zelfstandige? Je vindt alle info hier.

Bij het overlijden van een echtgeno(o)t(e), samenwonende partner of (langdurig pleeg)kind, heeft een werknemer recht op tien dagen klein verlet. De eerste drie dagen moeten opgenomen worden in de periode die begint met de dag van het overlijden en eindigt met de dag van de begrafenis. De overige zeven dagen kunnen opgenomen worden binnen het jaar na de dag van overlijden. Met akkoord van de werkgever kan van beide perioden afgeweken worden.

Bij het overlijden van een ouder (vader, moeder, schoonvader, schoonmoeder, stiefvader of stiefmoeder) heeft een werknemer recht op drie dagen klein verlet. Deze dagen moeten opgenomen worden tijdens de periode die begint met de dag van het overlijden en eindigt de dag van de begrafenis. Ook hier is een afwijking van die periode mogelijk na akkoord van de werkgever.

Bij het overlijden van een pleegouder – in het kader van langdurige pleegzorg – heeft een werknemer recht op drie dagen klein verlet. Met langdurige pleegzorg bedoelen we pleegzorg waarvan bij aanvang duidelijk is dat het kind voor minstens zes maanden in hetzelfde pleeggezin of bij dezelfde pleegouder(s) zal verblijven. De attestering hiervan gebeurt door de bevoegde pleegzorgdiensten. De drie dagen klein verlet moeten opgenomen worden in de periode tussen het overlijden van de pleegouder en de begrafenis, tenzij met de werkgever anders overeengekomen.

Lees hier meer over pleegzorgverlof.

Bij het overlijden van een inwonend familielid van de tweede graad (broer, zus, schoonzus, schoonbroer, schoonzus, grootvader, grootmoeder, kleinkind, overgrootvader, overgrootmoeder, achterkleinkind, schoonzoon of schoondochter) van de werknemer zelf, van zijn of haar echtgeno(o)t(e) of samenwonende partner, heeft een werknemer recht op twee dagen klein verlet. Deze twee dagen moeten opgenomen worden in de periode tussen overlijden en begrafenis, tenzij de werkgever akkoord is om hiervan af te wijken.

Bij het overlijden van een niet-inwonend familielid van de tweede graad (broer, zus, schoonbroer, schoonzus, grootvader, grootmoeder, kleinkind, overgrootvader, overgrootmoeder, achterkleinkind, schoonzoon of schoondochter) van de werknemer zelf, van zijn of haar echtgeno(o)t(e) of samenwonende partner, heeft een werknemer recht op één dag klein verlet, op te nemen op de dag van de begrafenis. Op vraag van de werknemer en na akkoord van de werkgever, kan deze dag eventueel op een ander moment worden opgenomen.

Bij het overlijden van een pleegkind – in het kader van kortdurende pleegzorg – heeft een werknemer recht op één dag klein verlet. Met kortdurende pleegzorg bedoelen we alle vormen van pleegzorg die niet voldoen aan de voorwaarden van langdurige pleegzorg. Met andere woorden: wanneer bij aanvang niet duidelijk was dat het kind voor minstens zes maanden bij hetzelfde pleeggezin of bij dezelfde pleegouder(s) zou verblijven. Deze dag klein verlet moet de werknemer opnemen op de dag van de begrafenis, tenzij de werkgever akkoord is om hiervan af te wijken.

Bij een aansluitende ziekteperiode geldt er een aangepaste regeling. Wanneer er sprake is van een arbeidsongeschiktheidsperiode – ten gevolge van ziekte of ten gevolge van een ongeval – die aansluit op de afwezigheidsperiode wegens het overlijden van een echtgeno(o)t(e) of samenwonende partner, of wegens het overlijden van een kind van de werknemer zelf, van zijn of haar echtgeno(o)t(e) of samenwonende partner, worden de dagen rouwverlof vanaf de vierde dag aangerekend op de periode van gewaarborgd loon. Dit gebeurt enkel op voorwaarde dat deze vierde dag aansluit op de drie dagen klein verlet die moeten opgenomen worden in de periode tussen de dag van het overlijden en de dag van de begrafenis.

Een werknemer mag klein verlet - ook wel omstandigheidsverlof genoemd - aanvragen voor zijn of haar eigen huwelijk of dat van een familielid. Voor het eigen huwelijk ontvangt de werknemer twee of meer dagen, afhankelijk van je sector of de regels in je onderneming.

Voor het huwelijk van een familielid daarentegen, geldt als algemene regel dat de werknemer één dag ontvangt, namelijk de dag van het huwelijk zelf.

Bij de plechtige communie van een kind van de werknemer of zijn of haar echtgeno(o)t(e), krijgt de werknemer klein verlet op de dag van de plechtigheid. Valt de plechtigheid op een zon- of feestdag of een gewone inactiviteitsdag? Dan krijgt de werknemer een vrije dag onmiddellijk voor of na die zondag, feestdag of inactiviteitsdag. Dezelfde regels gelden voor een feest van de vrijzinnige jeugd.

Doet een kind van je werknemer of zijn of haar echtgeno(o)t(e) een intrede in het klooster of is er sprake van een priesterwijding? Dan heeft je werknemer recht op één dag klein verlet, op te nemen op de dag van de plechtigheid. Dat geldt ook wanneer het een broer, zus, schoonbroer of schoonzus betreft.

Wanneer je werknemer voor de rechtbank moet verschijnen als getuige, wanneer hij of zij moet deelnemen aan een jury of persoonlijk moet verschijnen voor de arbeidsrechtbank, heeft hij of zij recht op klein verlet, en dat voor de volledige periode die de werknemer in de rechtbank moet doorbrengen, met een maximum van vijf dagen.

Ook voor het vervullen van de burgerplicht krijgt een werknemer klein verlet.

• Wanneer een werknemer bijzitter is in een (hoofd)stembureau bij verkiezingen voor het parlement, de provincie of de gemeenteraad, ontvangt hij of zij klein verlet voor de tijd die noodzakelijk is voor het uitvoeren van het ambt.

• Wanneer een werknemer bijzitter is in een hoofdstembureau bij verkiezingen voor het Europees Parlement, ontvangt hij of zij klein verlet voor de dagen waarop hij of zij bijzitter is, met een maximum van vijf dagen.

Woont je werknemer wettelijk samen met zijn of haar partner? Dan is de wettelijk samenwonende persoon volgens het Koninklijk Besluit gelijkgesteld met een echtgeno(o)t(e). Dat is in principe niet het geval bij feitelijk samenwonenden. Toch hanteren veel sectoren en ondernemingen een soepelere regeling. Zo krijgen veel feitelijk samenwonende partners bijvoorbeeld toch een dag omstandigheidsverlof voor de begrafenis van hun schoonouders.

Bij klein verlet of omstandigheidsverlof loopt het loon van de werknemer gewoon door.

Ja, ook deeltijdse werknemers behouden hun normale loon bij klein verlet. Al geldt er voor hen wel een bijkomende regel: deeltijdse werknemers hebben enkel recht op klein verlet wanneer de gebeurtenis valt op een dag waarop ze normaal zouden werken. Wanneer er meerdere dagen omstandigheidsverlof verleend worden over een bepaalde periode, zoals bij het overlijden van een kind, kan de deeltijdse werknemer de meest gunstige dagen kiezen conform zijn of haar werkrooster.

Heeft je werknemer recht op een dag klein verlet tijdens zijn of haar verlof?

Stel: je werknemer is met vakantie en stuurt je een bewijs dat een nauw familielid – een grootmoeder bijvoorbeeld – overleden is. Hij vraagt je om de dag vakantie waarop de begrafenis plaatsvindt, om te zetten in een dag klein verlet. Moet je daar als werkgever op ingaan?
Het antwoord is duidelijk: nee. Als de werknemer al vakantie heeft op de dag van de begrafenis, is hij dus in de gelegenheid om die bij te wonen. Hij kan in zijn vakantieperiode geen dag kort verzuim opeisen. Al kan je daar als werkgever wel voor openstaan: het is niet verboden om een verzoek tot omzetting van vakantie naar klein verlet goed te keuren. Maar dat is uiteraard geen verplichting.

Sinds 1 januari 2024 bestaat er wel een uitzondering op deze regeling, met name bij geboorteverlof. Geboorteverlof is de opvolger van het oude vaderschapsverlof. Het is het recht om van het werk afwezig te zijn ter gelegenheid van de geboorte van een kind. Dit gaat om twintig dagen. Wanneer een werknemer vakantie heeft op het moment dat het kind geboren wordt, mogen deze dagen wel omgezet worden in geboorteverlof.

• Een werknemer moet de werkgever vooraf verwittigen wanneer hij of zij klein verlet wil aanvragen. Is dat niet mogelijk, bijvoorbeeld bij een overlijden? Dan is de werknemer verplicht om de werkgever zo snel mogelijk op de hoogte te brengen.

• Een werknemer mag enkel afwezig zijn voor datgene waarvoor hij of zij klein verlet heeft genomen.

• De gebeurtenis moet recht geven op klein verlet.

• De gebeurtenis waarvoor een werknemer klein verlet neemt, valt op een dag waarop hij normaliter moet werken.

Ook voor bepaalde andere situaties, omstandigheden of gebeurtenissen die niet in aanmerking komen voor klein verlet, kan je verlof aanvragen.

Is je werknemer erkend als mantelzorger en wil hij of zij gedurende een bepaalde periode minder of niet werken om zo regelmatige hulp te verlenen aan een zorgbehoevende persoon? Dan kan hij of zij mantelzorgverlof aanvragen.

Heeft het kind van je werknemer griep? Of is er een familie- of gezinslid met spoed in het ziekenhuis opgenomen? Je werkgever heeft maximaal tien kalenderjaren per jaar recht op verlof om dwingende redenen. Dit wordt ook weleens ‘familiaal verlof’ en ‘zorgverlof’ genoemd.

Voor de zorg voor een zwaar ziek gezins- of familielid, kan je werknemer verlof voor medische bijstand aanvragen.