Alles wat je moet weten over sociale bijdragen

Anders dan als werknemer, sta je als zelfstandige zelf in voor je eigen zekerheid. Rechten opbouwen voor je pensioen en kinderbijslag, uitkeringen voorzien bij ziekte en invaliditeit … Dat doe je allemaal door sociale bijdragen te betalen, en die tijdig bij te sturen.

Belangrijk bericht: indexatie en impact van de hoge inflatie in 2023 

• De voorlopige sociale bijdragen worden steeds berekend op de geïndexeerde inkomsten van 3 jaar geleden. Voor de berekening van 2023 worden dus je inkomsten van 2020 geïndexeerd. Door de hoge inflatie bedraagt de wettelijke indexeringscoëfficient dit jaar maar liefst 18,3 % en kunnen je voorlopige bijdragen aardig oplopen. Het wettelijke bijdragepercentage wijzigt echter niet. Je betaalt nog steeds 20,50 % per jaar op je inkomsten aan sociale bijdragen. Daarnaast blijft ook de beheerskost van Acerta dezelfde. Bij ons betaal je met een beheerskost van 3,05 % de laagste bijdrage van het land. 
• Een concreet voorbeeld: Blijven je inkomsten dit jaar gelijk aan de niet-geïndexeerde inkomsten van 2020? Dan betaal je dit jaar hogere voorlopige bijdragen, maar zal je terugkrijgen bij het ontvangen van je eindafrekening van 2023. 

Berekenen sociale bijdragen zelfstandigen

Hoeveel sociale bijdragen je betaalt, hangt af van:

• je statuut – als zelfstandige in hoofdberoep betaal je doorgaans meer sociale bijdragen dan in bijberoep. 

• je netto belastbaar inkomen, dus wat je overhoudt van je bruto-inkomsten na aftrek van je betaalde sociale bijdragen en beroepskosten.  

Zolang je werkelijk inkomen van dit jaar niet gekend is, betaal je voorlopige sociale bijdragen op basis van je inkomen van drie jaar voordien. Na twee jaar krijg je een eindafrekening en pas je bij wat je te weinig betaalde of krijg je misschien wel een deel teruggestort.

Je hoeft dat zelf niet te berekenen - de fiscus bezorgt je inkomsten aan je sociaal verzekeringsfonds dat op zijn beurt je bijdragen voor je berekent en je een uitnodiging tot betaling stuurt.

Werk je als zelfstandige in bijberoep en verdien je daar jaarlijks minder dan 1621,72 euro mee? Dan kan je een vermindering van de sociale bijdragen krijgen en moet je helemaal geen sociale bijdragen betalen. De aanvraag voor een vermindering van de sociale bijdragen moet je expliciet bij je sociaal verzekeringsfonds aanvragen.

Sociale bijdragen betalen

Wanneer moet je sociale bijdragen betalen? Als je aangesloten bent bij Acerta als sociaal verzekeringsfonds, krijg je in de eerste maand van elk kwartaal een afrekening waarop overzichtelijk staat weergegeven hoeveel je moet betalen en op basis van welke inkomsten dat werd berekend. Ook wordt de uiterste betaaldatum meegedeeld: meestal is dit de laatste dag van het kwartaal. 

Wat als je te laat betaalt, je je zaak stopzet of internationaal gaat ondernemen?

Aanpassen sociale bijdragen

In principe betaal je voorlopige sociale bijdragen gebaseerd op je inkomen van drie jaar geleden. Maar dat hoeft niet per se: je kan er ook voor kiezen om je voorlopige sociale bijdragen aan te passen aan je inkomen van dit jaar.

Je kan bijvoorbeeld een hoger bedrag betalen voor je sociale bijdragen als bedrijfsleider, omdat je voorziet dat je netto inkomsten een stuk hoger zullen liggen dan drie jaar geleden. Dat is voordelig omdat je na twee jaar dan voor een minder hoge herzieningskost staat of zelfs een deel teruggestort krijgt als je jezelf wat overschat had. Daarnaast verklein je door meer sociale bijdragen te betalen ook je belastbaar inkomen, waardoor je je belastingen verlaagt.

Je voorlopige sociale bijdragen verminderen kan ook, maar enkel onder bepaalde voorwaarden. Zo kan het gebeuren dat je door ziekte of ongeval, verlies van een grote klant of problemen in je sector plots een hoop inkomsten mist en dus verwacht dat je een lager inkomen zult hebben. Je moet dan bewijzen kunnen voorleggen van je tegenspoed, zoals een doktersbriefje of een verzekeringsattest, om je sociale bijdragen te kunnen verlagen.

Zo pas jij je sociale bijdragen bij Acerta aan.

De verplichte vennootschapsbijdrage

Richt je een vennootschap op? Dan ben je verplicht om bovenop de sociale bijdragen ook een jaarlijkse vennootschapsbijdrage te betalen. Dat is een solidariteitspremie waarmee je initiatieven financiert voor alle zelfstandigen.

Het bedrag van de vennootschapsbijdrage wordt berekend op je balanstotaal van het voorlaatste afgesloten boekjaar. 

Belangrijk:vzw’s en feitelijke verenigingen zijn vrijgesteld van de vennootschapsbijdrage.

Vrijstelling sociale bijdragen

Er zijn drie situaties waarin je als zelfstandige vrijgesteld kunt worden van sociale bijdragen. Let op: als je geen sociale bijdragen betaalt, bouw je ook geen sociale rechten voor onder andere je pensioen op. 

Een vrijstelling voor sociale bijdragen aanvragen kan:

• als je gelijkgesteld wordt met zelfstandige in bijberoep, bijvoorbeeld omdat je een overlevingspensioen krijgt en onder een bepaalde inkomensgrens blijft.

• als je student-zelfstandige bent en aan bepaalde voorwaarden voldoet.

• als je zware betalingsmoeilijkheden hebt. 

Je kan ook als vennootschap een vrijstelling voor de verplichte vennootschapsbijdrage aanvragen. Dat is mogelijk als jonge vennootschap (in de eerste drie jaar) of als vennootschap zonder activiteit in het voorbije jaar.