3 op de 10 jongeren willen eigen zaak starten na afstuderen

Gen Z’ers worden op de werkvloer vaak omschreven als jongeren die hun eigen koers willen varen en goed weten welk werk ze wel én niet willen doen. Dat ze graag aan het stuur van hun eigen carrière staan, blijkt ook uit het nieuwe onderzoek van Acerta. Daarin geven 3 op de 10 (31%) jongeren aan dat ze hun eigen baas willen zijn en meteen na hun studies een zelfstandige activiteit willen starten. 13% heeft het over het uitoefenen van een vrij beroep, nog eens 13% is van plan een eigen zaak uit te bouwen en 5% wil de familiezaak overnemen. De ondernemerszin leeft dus sterk onder de jongerenpopulatie, al blijft het merendeel van de jongeren (54%) wel aangeven dat ze na afstuderen als werknemer in dienst van een organisatie zullen werken. Jongens (34%) blijken iets meer fan van het idee om na de studies als zelfstandige aan de slag te gaan dan meisjes (30%).

Figuur 1: Eerste/eerstvolgende carrièremove jongeren (<26 jaar) – Bevraging Acerta-Indiville, zomer 2025

Opstart eigen zaak loopt soms vertraging op

Opvallend is echter dat studenten hun ambitie om zelfstandige te worden als eerste carrièremove niet steeds kunnen waarmaken. Bij studenten en pas afgestudeerden die nog niet werken, ligt de intentie om als zelfstandige te starten namelijk een stuk hoger (resp. 33% en 37%) dan bij de pas afgestudeerde jongeren die al aan het werk zijn. Daarvan is slechts 23% effectief als zelfstandige actief.

Els Schellens, Director Starters & Zelfstandigen bij Acerta, nuanceert: “De ondernemerszin bij jongeren is onmiskenbaar: velen staan open voor een zelfstandige activiteit, in hoofd- of bijberoep. Toch zien we dat de realisatie van die ambitie vaak uitgesteld wordt. Daar spelen verschillende factoren in mee. Veel studenten dromen ervan om meteen als zelfstandige te starten, maar botsen na hun studies op obstakels zoals onvoldoende ervaring, een gebrek aan zakelijke vaardigheden of financiële risico’s. Dat laatste speelt zeker een rol: als loontrekkende begin je onmiddellijk te verdienen, als zelfstandige ligt dat meestal anders. Mogelijk voelen jongeren van thuis uit ook de voorkeur om eerst als loontrekkende te starten om financiële zekerheid te hebben. Voeg daar nog eens de complexe administratie aan toe – die ook door studenten in onze bevraging wordt erkend – en de stap naar zelfstandig ondernemerschap voelt al snel groter dan gehoopt. Financiële geletterdheid vormt dan ook een belangrijk focuspunt in de Starters bootcamp van Acerta: ze leren hoe hun budget te beheren, financiële risico’s in te schatten en hun businessplan te onderbouwen.”

Vertrouwen in eigen capaciteiten laag

Het vergt (zelf)vertrouwen om effectief de stap naar zelfstandigheid te zetten. Ook daar wringt het schoentje bij heel wat Gen Z’ers: 57% van de jongeren geeft zichzelf een 6 op 10 of minder voor wat betreft het vermogen een eigen zaak succesvol te runnen. Jongens blijken iets meer vertrouwen te hebben dan meisjes. 62% van de meisjes twijfelt sterk aan de eigen capaciteiten om zelfstandige te worden, bij de jongens gaat het slechts om de helft.

Bij jongeren die graag zo snel mogelijk, of binnen de vijf jaar, een eigen zaak willen starten, ligt het vertrouwen iets hoger. In deze groep daalt het aandeel met een lage score (0 tot en met 6) naar 40%, terwijl het aandeel met een hoge score (9 of 10) verdubbelt tot 17%.

Figuur 2: Vertrouwen van jongeren (<26 jaar) in de eigen capaciteit om succesvol zelfstandige te zijn – Bevraging Acerta-Indiville, zomer 2025

Els Schellens: “De inschatting van (zelf)vertrouwen is subjectief en individueel. We zien dat meisjes, nog meer dan jongens, voorzichtig zijn en hun capaciteiten in vraag stellen. Kortgestudeerden twijfelen ook meer dan mensen met een masterdiploma. En opvallend, zelfs wie als student al een activiteit als zelfstandige heeft opgezet, blaakt niet van zelfvertrouwen: 51% van hen twijfelt toch nog of ze wel beschikken over de juiste capaciteiten. De wetgeving en administratie om als zelfstandige te starten zijn soms nog erg complex, en meer dan de helft van de jongeren weet bovendien niet waar ze terecht kunnen voor professioneel advies of begeleiding bij het starten van een eigen zaak. Bij jongeren die snel een eigen zaak willen starten, ligt dit iets anders: zij bereiden zich vaak al langer voor, hebben reeds stappen gezet en voelen zich gemiddeld beter geïnformeerd over de wettelijke en administratieve vereisten. Dat zij daarom iets hoger scoren is niet verrassend. Toch blijft ook binnen deze groep 40% onzeker. Dit bevestigt dat bijkomende ondersteuning en duidelijke informatie cruciaal zijn om kennisdrempels weg te nemen en jongeren effectief op weg te helpen. Vanuit Acerta zetten we hier sterk op in, niet alleen door hen te ondersteunen bij de administratieve verplichtingen, maar ook bij het opstellen van een businessplan, én door te focussen op een gezonde balans. Dit doen we concreet met gerichte startersinitiatieven zodat we jongeren helpen om hun ondernemersdroom waar te maken.”

Acerta biedt starters niet alleen persoonlijke begeleiding in haar kantoren en via de Starterslijn, maar ook een gratis Starters Academie en een gecertifieerd Starters bootcamp. Meer info op https://www.acerta.be/nl/starters/starters-academie

Over de cijfers

De cijfers zijn gebaseerd op de resultaten van Acerta’s studentenbevraging, die nationaal werd uitgerold door onderzoeksbureau Indiville. De bevraging richtte zich op jongeren tot 26 jaar, waaronder studenten en recent afgestudeerden. In totaal namen 1041 respondenten deel. Van deze groep was 63% vrouw en 37% man. 61% was student, 21% net aan het werk, 10% werkzoekend en 8% afgestudeerd maar nog niet actief op zoek naar werk. De resultaten werden gewogen om representatief te zijn naar taal en regio.