De winstpremie bestaat intussen een goed jaar. Werkgevers die dat willen kunnen dankzij deze premie (een deel van) hun winst uitdelen aan hun werknemers. Ze kunnen daarbij kiezen voor een identieke winstpremie, waarbij alle werknemers een zelfde bedrag of een zelfde percentage van hun loon toegekend krijgen, of voor een gecategoriseerde winstspremie. In het laatste geval kan de werkgever (objectieve) categorieën onderscheiden en op basis van een verdeelsleutel aan elke categorie een ander bedrag als winstpremie toekennen.
De toegekende winstpremies genieten van een interessante behandeling op (para)fiscaal vlak:
- de winstpremie wordt uitgesloten uit het loonbegrip voor de RSZ, wel is er een solidariteitsbijdrage van 13,07% verschuldigd door de werknemer;
- vervolgens wordt een bronbelasting van 7% afgehouden.
De bedragen die als winstpremie toegekend worden, moeten niet aangerekend worden op de beschikbare loonmarge. Werkgevers die al koopkrachtverhogingen hebben toegekend, kunnen daarbovenop nog een winstpremie toekennen.
Vanaf 2019 is de wetgeving op de winstpremie op enkele vlakken aangepast. We overlopen hieronder deze wijzigingen.
1. Berekening “pro rata temporis” mogelijk
Tot voor kort mocht het bedrag van de toe te kennen winstpremie enkel verminderd worden in functie van de vrijwillige schorsingen van de arbeidsprestaties die zich voorgedaan hebben in het laatst afgesloten boekjaar. Vanaf 2019 mag het bedrag dat een werknemer als winstpremie ontvangt echter worden berekend op basis van zijn effectieve arbeidsprestaties in het laatst afgesloten boekjaar.
1.1 Voor deeltijdse werknemers
Deze berekeningswijze maakt het mogelijk voor werkgevers om de winstpremie voor deeltijdse werknemers vanaf 1 januari 2019 te herleiden (in te korten) in functie van hun tewerkstellingsregime.
De identieke winstpremie kan 2 vormen aannemen:
- ofwel wordt een (in principe) identiek bedrag toegekend aan alle werknemers,
- ofwel wordt een identiek percentage van het loon van de werknemers betaald.
Aangezien deeltijdse werknemers een loon ontvangen dat in verhouding staat tot hun arbeidsregime houdt de 2e berekeningswijze eigenlijk al rekening met het deeltijds werken. Het volstaat hiervoor te bepalen dat het percentage zal worden berekend op het brutoloon dat “effectief ontvangen werd” tijdens het laatst afgesloten boekjaar. Daarbij moet wel steeds rekening worden gehouden met de gelijkgestelde schorsingsperiodes (dit wordt verder besproken in 1.2).
Ook werkgevers die geen gebruik maken van die 2e wijze van berekening van de identieke winstpremie kunnen voortaan rekening houden met het tewerkstellingsregime van de werknemers. Het volstaat om dit te bepalen in:
- de cao of toetredingsakte die de winstpremie invoert (in geval van een gecategoriseerde winstpremie), of
- de notulen van de algemene vergadering die beslist tot toekenning van de winstpremie (in geval van een identieke winstpremie die toegekend wordt in de vorm van een vast bedrag per werknemer).
1.2 In geval van schorsingsperiodes tijdens de referentieperiode
Werkgevers die ervoor kiezen de (identieke of gecategoriseerde) winstpremie pro rata temporis te berekenen, kunnen het toe te kennen bedrag voortaan ook inkorten in verhouding tot de periodes waarin de arbeidsprestaties geschorst waren tijdens het laatst afgesloten boekjaar (de referentieperiode).
De wet bepaalt echter een aantal schorsingsgronden die steeds gelijkgesteld worden met effectieve arbeidsprestaties:
- periodes waarin de werknemer zijn recht op loon behoudt ingeval van schorsing van de arbeidsovereenkomst (bv. dagen jaarlijkse vakantie, wettelijke feestdagen en hun vervangingsdagen,…);
- periodes van moederschapsrust;
- periodes van vaderschapsverlof;
- de dagen arbeidsongeschiktheid wegens ziekte, ongeval,… waarvoor de werknemer aanspraak kan maken op gewaarborgd loon;
- periodes van adoptie- en pleegverlof.
Daarmee moet dus steeds rekening worden gehouden bij de berekening van de winstpremie.
De werkgever heeft ook de mogelijkheid om bijkomende schorsingsperiodes gelijk te stellen.
1.3 Geen verplichte inkorting winstpremie
De berekening pro rata temporis is slechts een mogelijkheid en geenszins een verplichting. Werkgevers die een winstpremie toekennen kunnen de berekeningswijze die gold voor 2018 dus gewoon aanhouden. Het is ook mogelijk om bij de berekening enkel rekening te houden met het deeltijdse werkregime van de werknemers of enkel rekening te houden met de schorsingen van de arbeidsprestaties (en dus niet met de beide).
2. Uitsluiting bepaalde categorieën bij uitdiensttreding
Werknemers van wie de arbeidsovereenkomst beëindigd werd tijdens het laatst afgesloten boekjaar (de referentieperiode) konden in 2018 niet uitgesloten worden van de betaling van de winstpremie. Enkel wie ontslagen werd omwille van een dringende reden, kon geen aanspraak maken op de winstpremie.
Vanaf 2019 kunnen bovendien ook werknemers die ontslag genomen hebben tijdens het laatst afgesloten boekjaar uitgesloten worden, tenminste voor zover dat ontslag niet gegeven werd omwille van een dringende reden die te wijten is aan de werkgever. De datum waarop de overeenkomst effectief eindigt is doorslaggevend.
Ook hier gaat het slechts om een mogelijkheid voor de werkgever om deze categorieën uit te sluiten, en geen verplichting.
3. Praktisch
Indien je in 2019 een winstpremie wil toekennen en daarbij rekening wenst te houden met deze nieuwe mogelijkheden, vergeet dit dan niet op te nemen in de notulen van de algemene vergadering of in de collectieve arbeidsovereenkomst.
Acerta Legal Consult kan je ondersteunen bij de uitwerking van een aantrekkelijk loonbeleid op maat van jouw onderneming. Voor meer informatie: legal.consult@acerta.be.
Loonoptimalisatie van A tot Z
We brengen in deze opleiding alle loonvormen ter sprake die een win/win resultaat opleveren, rekening houdend met de nieuwe bepalingen rond de loonnorm en het begrotingsakkoord.
Bron:
Wet van 14 december 2018 houdende diverse arbeidsbepalingen, BS 21 december 2018.