Tijdig aan de schoolpoort
De start van het nieuwe schooljaar. Het is weer tijd voor de werkende ouders om een nieuw evenwicht te vinden tussen de werk- en de schooluren. Wat zijn de juridische mogelijkheden?
Glijdende werktijden
Glijdende uren bieden je werknemer een zekere flexibiliteit met respect voor zijn of haar wekelijkse werktijden. Enerzijds bestaan ze uit stamtijden, nl. vaste periodes waarbinnen je werknemer verplicht aanwezig moet zijn en ter beschikking moet staan, en anderzijds uit glijtijden, de variabele periodes waarbinnen je werknemer zelf het begin en het einde van de arbeidsdag kan bepalen alsook de eventuele voorziene pauzes. Het glijdend uurrooster is dus geen opgelegd en op voorhand bepaald uurrooster. Uiteraard moet de werknemer rekening houden met de organisatie van de onderneming en mag hij niet meer werken dan 9 uur per dag.
Meer info over deze mogelijkheid en hoe je dit systeem kan invoeren kan je hier terugvinden.
Inhaalrust voor overuren
Sommige werknemers hebben misschien veel overuren gepresteerd. Doorgaans moet je werknemer inhaalrust kunnen nemen om de gepresteerde overuren te compenseren op een later moment. Je zou samen met je werknemer kunnen overeenkomen dat hij de opgebouwde uren inhaalrust opneemt om tijdig aan de schoolpoort te kunnen staan.
Loopbaansparen
Via loopbaansparen kan je werknemer onder andere overuren en extralegale vakantiedagen opsparen om op een later tijdstip betaald afwezig te kunnen zijn. Zo kan je werknemer bijvoorbeeld voor overuren die hij vorig jaar opgespaard heeft vandaag inhaalrust nemen.
Misschien heb je al een systeem van loopbaansparen? In dat geval zou je werknemer kunnen vragen om de opgespaarde uren nu op te nemen om zijn werkdag vroeger te kunnen beëindigen of later te kunnen starten. Heeft je werknemer nog geen uren opgespaard, dan zal hij er nog geen gebruik van kunnen maken.
Vakantie en verlof zonder wedde
De werknemer kan vragen om bepaalde dagen of uren betaalde vakantie op te nemen. Het moment waarop jaarlijkse vakantie genomen wordt, moet altijd in onderling akkoord tussen werkgever en werknemer bepaald worden. De werknemer kan zijn verlof dus niet opdringen of de dag na zijn afwezigheid verwittigen. Wordt het verlof opgenomen zonder voorafgaande toestemming, dan kan je het beschouwen als een ongewettigde afwezigheid.
Heeft je werknemer zijn vakantiedagen uitgeput, dan zou hij een dag of een aantal uren verlof zonder wedde kunnen vragen. Ook hiervoor heeft hij jouw akkoord nodig. Is een dergelijk akkoord er niet, dan kan je ook hier uitgaan van een ongewettigde afwezigheid.
Ouderschapsverlof of tijdskrediet
Je werknemer kan zijn loopbaan bijvoorbeeld verminderen met 1/5 of 1/10 door gebruik te maken van ouderschapsverlof om zorg te dragen voor zijn kind jonger dan 12 jaar. Werkgever en werknemer kunnen overeenkomen om de vermindering (bv: in geval van een 1/5-tijdskrediet 7,6 uren in een 38-urenweek) te spreiden over de werkweek zodat de werknemer elke dag een beetje vroeger kan stoppen. Daarbij moeten wel de regels rond deeltijdse arbeid gerespecteerd worden en de gemiddelde verminderde tewerkstelling moet bereikt worden binnen de referteperiode (in principe 3 maanden, verlengbaar tot 1 jaar) en in elk geval binnen de periode waarvoor het ouderschapsverlof werd aangevraagd.
Het is voor je werknemer ook mogelijk om 1/2 of 1/5 tijdskrediet te nemen voor het verzorgen van zijn of haar kind jonger dan 8 jaar wanneer hij of zij voldoet aan alle voorwaarden.
Een 1/5 tijdskrediet moet echter steeds opgenomen worden door 1 dag per week of twee halve dagen minder te werken (behoudens uitzonderingen vastgelegd bij cao of in het arbeidsreglement maar dat kan maar in een beperkt aantal gevallen). Vraagt je werknemer om een 1/2 tijdskrediet te nemen, dan kan de wijze van opname van de uren tijdskrediet overeengekomen worden. Daarbij moeten wel de regels rond deeltijdse arbeid gerespecteerd worden en de gemiddelde verminderde tewerkstelling moet bereikt worden binnen de referteperiode (in principe 3 maanden, verlengbaar tot 1 jaar) en in elk geval binnen de periode waarvoor het tijdskrediet werd aangevraagd.
Telewerk
Zowel in het geval van structureel als occasioneel telewerk organiseert de telewerker zelf zijn werk binnen het kader van de in de onderneming geldende arbeidsduur. Dat betekent dat de werknemer het aantal uren dat voorzien is in het werkrooster moet presteren, zonder dat daarbij het werkrooster strikt moet worden nageleefd. De werknemer zou bijvoorbeeld een uurtje weg kunnen om de kinderen op te halen als hij dat uurtje later op de dag bijwerkt. Om discussies en verrassingen te vermijden is het dan ook aangewezen en nuttig om de nodige afspraken te formaliseren en kan je hen vragen om bepaalde momenten zeker bereikbaar te zijn.
Flexibele werkregeling
Sinds 1 oktober 2022 kent de nieuwe CAO nummer 162 de werknemers die minstens 6 maanden in dienst zijn een nieuw recht toe om flexibele werkregelen aan te vragen voor zorgdoeleinden.
Op basis daarvan kan je werknemer een flexibele werkregeling aanvragen om te zorgen voor een kind tot 12 jaar (of tot 21 jaar indien het gaat om een kind met een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid).
Deze flexibele werkregeling kan o.a. bestaan uit, maar is niet beperkt tot:
- werken op afstand, bijvoorbeeld telewerk
- een aanpassing van het werkrooster
- een vermindering van de arbeidstijd
Vind hier meer informatie
Geschreven door Annelies Bries
Juridisch adviseur bij Acerta