Vorige

Binnenkort nieuwe ontslagregeling voor statutairen bij Vlaamse lokale besturen?

17 maart 2023 Johan Weemaes Werkgevers

De Vlaamse Regering werkt aan een nieuwe ontslagregeling voor wie statutair in dienst is bij een provinciebestuur, een Vlaamse stad, gemeente of een OCMW-bestuur. De Ministerraad gaf alvast zijn goedkeuring aan het ontwerpdecreet. Wat zal er veranderen voor wie statutair in dienst is bij een provinciebestuur, een Vlaamse stad, gemeente of een OCMW-bestuur?

Leestijd: Later lezen?

Waarom bestaan ‘vaste benoemingen’ in de openbare sector?

Kort Samengevat heeft de “vastheid van betrekking” in de openbare sector een dubbel doel. Het is enerzijds een vorm van bescherming tegen mogelijke politieke beïnvloeding die de onafhankelijke uitvoering van een openbare functie kan belemmeren en anderzijds biedt het de overheden zelf een betere garantie om de continuïteit van de openbare dienstverlening te kunnen garanderen.

Hoe zit de huidige ontslagregeling in elkaar?

De overheid is verplicht een negatieve evaluatieprocedure of een tuchtprocedure op te starten bij een ontslag of de afzetting van een ambtenaar. Dergelijke procedures zijn echter zeer formalistisch, slepen lang aan en leiden niet altijd tot een effectief ontslag.

De ontslagprocedure bij een contractant verloopt wel exact op dezelfde manier als in een private onderneming.

Hoe zal de nieuwe ontslagregeling eruit zien?

De Vlaamse regering wil één en dezelfde, flexibele ontslagregeling voor statutaire personeelsleden zoals die in het arbeidsrecht bestaat voor de contractuele personeelsleden.

Aangezien de Vlaamse regering de federale arbeidswetgeving niet kan veranderen, grijpt de Vlaamse regering in op de wettelijke basis voor tucht en ontslag van statutairen.

Het ontwerpdecreet bevat twee fundamentele wijzigingen:

  1. Het ontslag en de afzetting wordt uit de tuchtprocedure geschrapt. In de plaats hiervan verwijst het decreet eenvoudigweg naar het hoofdstuk over ontslag uit de wet op de arbeidsovereenkomsten. Anders gezegd worden de ontslagregels van de private sector doorgetrokken naar de statutairen in dienst van het lokaal bestuur. Dezelfde opzegtermijnen, dezelfde inhoud en vorm van de opzegbrief, dezelfde vorm van betekening van het ontslag, dezelfde ingangsdatum, de optie van het ontslag om dringende reden, de verbrekingsvergoeding… quasi alle bepalingen worden via een dynamische verwijzing naar de Wet op de arbeidsovereenkomsten van toepassing verklaard.
  2. De arbeidsrechtbanken en -hoven worden bevoegd gemaakt om geschillen die voortvloeien uit de beëindiging van de statutaire hoedanigheid te behandelen. Dat geeft eenzelfde rechtsbescherming aan contractuele en statutaire personeelsleden bij een dienstbeëindiging.

Veelgestelde vragen over de nieuwe ontslagregeling

Wie valt onder de nieuwe regeling?

Het gaat om een beperkte groep van statutaire ambtenaren, namelijk enkel statutair personeel van een provinciebestuur, een Vlaamse stad, gemeente of OCMW.

Andere statutairen in dienst van bijvoorbeeld de Vlaamse Overheid, de federale administraties, vast benoemde ambtenaren bij de Waalse lokale besturen, vallen buiten de toepassing van de nieuwe regeling.

Omwille van welke redenen kunnen statutaire ontslagen worden?

Statutairen kunnen enkel ontslagen worden via de nieuwe ontslagregels omwille van hun beroepsongeschiktheid, hun gedrag of omwille van noodwendigheden in de werking van de organisatie.

Wanneer het slecht functioneren (de beroepsgeschiktheid) aan de basis ligt van de ontslagbeslissing, dan geldt er nog steeds de voorafgaandelijke verplichting om de evaluatieprocedure te respecteren. Let wel: een ontslag op basis van het gedrag (zelfs een ontslag wegens dringende reden) zal in de toekomst mogelijk zijn zonder voorafgaandelijk evaluatie.

Hoe zit het met de hoor- en motiveringsplicht?

Het ontslag van het statutair personeelslid blijft een administratieve rechtshandeling. Elk lokaal bestuur zal derhalve de algemene beginselen van behoorlijk bestuur dienen te respecteren. Zo zal de hoor- en motiveringsplicht in de toekomstige regeling niet genegeerd mogen worden.

Wat is de verhouding met de tuchtprocedure?

Het lokaal bestuur zal bij tuchtvergrijpen nog steeds de klassieke tuchtprocedure kunnen en moeten opstarten. Blijkt de overtreding van die aard dat een ontslag de enige gepaste oplossing zou zijn, dan kan de tuchtprocedure stopgezet worden en volgt het bestuur de nieuwe regels voor het ontslag.

Wanneer gaat de nieuwe ontslagregeling in voege?

Het mag duidelijk zijn dat dit ontwerp van decreet een ingrijpende verandering is aan een basisprincipe van de statutaire benoeming van ambtenaren. Het valt te verwachten dat het debat zeer interessant zal worden. Acerta houdt je op de hoogte van het vervolg.

Het ontwerp van wijzigingsdecreet wordt nu ingediend bij het Vlaams Parlement. Vervolgens is het wachten op de uitvoeringsbesluiten.

Heb je vragen over het ontwerpdecreet?

Onze juridische experts staan klaar om al je vragen te beantwoorden.

Contacteer ons

Deel dit artikel

johan-weemaes.png

Geschreven door Johan Weemaes

Business Coördinator Public Sector bij Acerta

Gerelateerde artikels

Wat staat er in het sociaal akkoord van de Groep van Tien?
Werkgevers

Wat staat er in het sociaal akkoord van de Groep van Tien?

17 maart 2023 Ellen Van Grunderbeek

De Groep van Tien bereikte op 15 maart 2023 een akkoord over verschillende dossiers zoals de eindeloopbaanstelsels, de relance overuren en fiscaal gunstige overuren en de aanvullende pensioenen.

Lees meer
Vijf zaken om nog vóór 1 april te regelen
Werkgevers

Vijf zaken om nog vóór 1 april te regelen

09 maart 2023 Florence Cordonnier

Wat hebben deconnectie, het opleidingsplan, het werkgelegenheidsplan oudere werknemers, de loonkloofanalyse en het jaarverslag van de interne preventiedienst als gemeenschappelijke factor? De deadline: 31 maart.

Lees meer
Werkgelegenheidsplan ‘oudere werknemers’: deadline nadert
Werkgevers

Werkgelegenheidsplan ‘oudere werknemers’: deadline nadert

07 maart 2023 Tom Dirix

Sinds 2013 moet elke organisatie met meer dan 20 werknemers een werkgelegenheidsplan opstellen. Welke verplichtingen houdt een werkgelegenheidsplan in voor jou als werkgever? En met welke timing moet je rekening houden?

Lees meer