De drempel van 50 werknemers: wat verandert er voor jouw onderneming?

Groeit jouw onderneming en bereik je binnenkort de kaap van 50 werknemers? Proficiat! Maar let op – deze mijlpaal brengt een aantal belangrijke verplichtingen en aandachtspunten met zich mee. We zetten de belangrijkste gevolgen voor jouw onderneming op een rijtje. 

1. Een CPBW oprichten wordt verplicht

Vanaf 50 werknemers ben je verplicht een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) op te richten. Dit comité waakt over het welzijn en de veiligheid op de werkvloer. De verkiezingen voor werknemersvertegenwoordigers vinden normaal om de vier jaar plaats. Let wel – bij de telling van het aantal werknemers moet je ook uitzendkrachten meetellen. 

2. Startbaanverplichting: jongeren aanwerven of vervangen

Werkgevers met minstens 50 werknemers moeten een bepaald aantal jongeren in dienst nemen. Opgelet – de regering plant om deze verplichting af te schaffen vanaf 1 januari 2026, maar dit is nog niet definitief. 

3. Psychosociale risico’s? Denk aan een preventieadviseur en vertrouwenspersoon

Je moet beslissen of de preventieadviseur psychosociale aspecten (waaronder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk)  intern wordt aangesteld of je beroep doet op een externe dienst. Daarnaast ben je verplicht om een vertrouwenspersoon aan te stellen die niet dezelfde persoon mag zijn als de preventieadviseur. Dit alles gebeurt in overleg met het CPBW.

4. Je interne preventiedienst krijgt meer verantwoordelijkheden

Vanaf het moment dat je onderneming 50 werknemers of meer telt, wordt de rol van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (IDPBW) nog belangrijker. De concrete verplichtingen van deze dienst hangen af van derisicograad van je onderneming. Die risicograad wordt bepaald op basis van:

• het aantal werknemers;
• de aard van de activiteiten (en dus het risico dat ze met zich meebrengen).

Op basis hiervan wordt je onderneming ingedeeld in één van vier groepen. De indeling in deze groepen bepaalt welke basisopdrachten de interne dienst moet uitvoeren, welke opleiding de preventieadviseur moet volgen en of er eventueel een externe dienst moet worden ingeschakeld.

5. Klokkenluidersregeling: zorg voor een veilig meldpunt

Vanaf 50 werknemers moet je een intern meldingssysteem opzetten voor het melden van mistoestanden. Dit systeem moet voldoen aan strikte eisen rond beveiliging, geheimhouding en procedure. 

5. Loonkloofanalyse

Om de twee jaar moet je een analyse maken van de bezoldigingsstructuur om te controleren of je een genderneutraal loonbeleid voert. 

7. Werkgelegenheidsplan voor 45-plussers

Vanaf het moment dat je onderneming meer dan 20 werknemers telt, ben je verplicht om een werkgelegenheidsplan op te stellen. Dit plan heeft als doel het aantal werknemers van 45 jaar en ouder te behouden of zelfs te verhogen. Het is een maatregel die kadert binnen het streven naar een duurzame loopbaan en een inclusieve arbeidsmarkt. Vanaf 50 werknemers is overleg over het plan met de ondernemingsraad of het CPBW verplicht. 

8. Vlaams opleidingsverlof

Werknemers in de privésector kunnen onder voorwaarden Vlaams opleidingsverlof krijgen om opleidingen te volgen. De regels rond het plannen van Vlaams opleidingsverlof verschillen naargelang het aantal werknemers. Meer informatie vind je op de website van Vlaanderen.

9. Thematisch verlof

Bij minder dan 50 werknemers mag je als werkgever in bepaalde gevallen een verlenging van thematisch verlof (voor bijstand of verzorging van een zwaar ziek gezins- of familielid) weigeren. Als je de drempel van 50 werknemers bereikt, kan je dit niet meer doen als bedrijf. 

10. Meldplicht bij betalingsachterstand

Je bent verplicht om de ondernemingsraad of, bij afwezigheid daarvan, de vakbondsafvaardiging onmiddellijk te informeren over betalingsachterstanden. Dit geldt als je sinds drie maanden na de vervaldag achterloopt met betalingen aan de RSZ, btw-administratie, directe belastingen of bepaalde schuldeisers. Deze meldplicht verhoogt de transparantie en stelt werknemersvertegenwoordigers in staat om tijdig te reageren op mogelijke financiële risico’s.

11. Informeer tijdig over de invoering van nieuwe technologieën

Wil je nieuwe technologieën invoeren die de manier van werken of de jobs van je werknemers kunnen veranderen? Dan moet je hen daar op tijd over informeren. Denk aan automatisering, nieuwe software of machines. Je bezorgt de werknemersvertegenwoordigers minstens drie maanden vooraf schriftelijke uitleg en gaat met hen in overleg over de mogelijke gevolgen. Zo zorg je voor transparantie en betrokkenheid bij veranderingen op de werkvloer. 

12. Minder steun via de kmo-portefeuille

Zodra je onderneming meer dan 50 werknemers telt én aan bepaalde financiële voorwaarden voldoet, val je niet langer onder de categorie “kleine onderneming” maar onder “middelgrote onderneming”. Dat betekent dat je via de Vlaamse kmo-portefeuille nog maar 20% steun krijgt voor opleidingen en advies in plaats van 30%. Het maximale bedrag dat je jaarlijks kan ontvangen blijft wel 7.500 euro. 

13. Responsabiliseringsbijdrage bij langdurige ziekte

Heb je opvallend meer langdurig zieke werknemers dan gemiddeld in jouw sector en de private sector? Dan moet je als werkgever met minstens 50 werknemers een extra sociale bijdrage betalen. Die bedraagt 0,625% van de lonen en wordt elk kwartaal berekend. Enkel werknemers jonger dan 55 jaar die al minstens drie jaar in dienst zijn, worden meegeteld. Er zijn plannen om deze regeling vanaf 2026 te vervangen door een nieuwe solidariteitsbijdrage, maar dat is nog niet definitief. 

14. Ziek zonder doktersattest: hoe vaak mag dat?

In grotere ondernemingen (50+ werknemers) mogen werknemers drie keer per jaar een dag ziek zijn zonder dat ze een medisch attest moeten indienen. Dit geldt voor een ziekte van één dag of de eerste dag van een langere periode. Deze vrijstelling is wettelijk geregeld en moet correct in het arbeidsreglement staan. De federale regering wil dit vanaf 2026 beperken tot twee keer per jaar, maar dat is nog niet officieel bevestigd.