Terug naar werk: nieuwe solidariteitsbijdrage voor langdurig zieke werknemers vanaf 2026

De federale regering wil het aantal langdurig zieken terugdringen en meer mensen opnieuw aan het werk krijgen. Dat voornemen stond al in het regeerakkoord en het paasakkoord, én krijgt nu verder vorm in het nieuwe wetsontwerp “Terug naar Werk”. Eén van de responsabiliserende maatregelen daarin is de invoering van een solidariteitsbijdrage voor werkgevers die langdurig zieke werknemers tewerkstellen. Deze bijdrage vervangt de huidige responsabiliseringsbijdrage voor werkgevers met veel langdurig zieke medewerkers.

Let wel: het gaat voorlopig nog om een wetsontwerp, geen definitieve wet. De beoogde inwerkingtreding voor de nieuwe solidariteitsbijdrage is 1 januari 2026.

Voor wie geldt de solidariteitsbijdrage? 

De solidariteitsbijdrage zal gelden voor werkgevers in zowel de privé- als de publieke sector (voor contractuele werknemers) die langdurig zieke werknemers in dienst hebben.

Een werknemer wordt voor deze bijdrage als langdurig ziek beschouwd wanneer:

• hij of zij meer dan 30 kalenderdagen arbeidsongeschikt is; én
• bij de start van de arbeidsongeschiktheid tussen 18 en 55 jaar oud is.

De bijdrage geldt voor periodes van primaire arbeidsongeschiktheid die starten vanaf 1 januari 2026. Het gaat dus om de eerste fase van arbeidsongeschiktheid – meestal het eerste jaar – waarin de werknemer recht heeft op een uitkering van het ziekenfonds (dus na afloop van de periode gewaarborgd loon die ten laste van de werkgever valt).

Wie is vrijgesteld? 

Niet elke werkgever of werknemer valt onder de nieuwe maatregel. Een heel aantal groepen zijn uitgesloten van deze maatregel – voor/door hen moet geen solidariteitsbijdrage betaald worden: 

• Kmo’s: werkgevers die gemiddeld 50 werknemers of minder tewerkstellen tijdens de referteperiode blijven volledig buiten schot. Enkel grotere werkgevers komen in aanmerking voor de bijdrage.
• Maatwerkbedrijven (PC 327)
  Voor werknemers met een arbeidshandicap, een psychosociale arbeidsbeperking of die behoren tot een groep van uiterst kwetsbare personen, is geen bijdrage verschuldigd wanneer zij langdurig arbeidsongeschikt worden.
• Specifieke werknemerscategorieën
  Werkgevers betalen geen bijdrage bij primaire arbeidsongeschiktheid van:
  • uitzendkrachten
  • werknemers in een flexi-job
  • gelegenheidsarbeiders in de land- en tuinbouw (PC 144 en 145)
  • gelegenheidsarbeiders in de begrafenissector (PC 320)
  • gelegenheidsarbeiders in de horeca (PC 302)
  • leerlingen
  • onthaalouders die aangesloten zijn bij een dienst zonder arbeidsovereenkomst (statuut sui generis)
• Nieuwe werknemers
  Wordt een werknemer binnen de eerste 30 kalenderdagen bij een nieuwe werkgever langdurig arbeidsongeschikt? Dan is er geen solidariteitsbijdrage verschuldigd.
• Statutairen in de publieke sector en studenten
  Zij vallen buiten het toepassingsgebied omdat hun arbeidsongeschiktheid niet door het RIZIV wordt vergoed. Logischerwijze is er dus ook geen solidariteitsbijdrage verschuldigd.

Hoeveel bedraagt de solidariteitsbijdrage? 

Als werkgever betaal je per kwartaal 30% van alle primaire arbeidsongeschiktheids-uitkeringen die je zieke werknemer ontvangt tijdens de eerste twee maanden primaire arbeidsongeschiktheid (dat wil zeggen: voor de 2e en 3e maand ziekte). Die periode wordt berekend vanaf de 31e dag arbeidsongeschiktheid van de werknemer. 

Vanaf 1 januari 2027 zou het gaan om 30% van alle primaire arbeidsongeschiktheidsuitkeringen voor de eerste vier maanden primaire arbeidsongeschiktheid (dus voor de 2e, 3e, 4e en 5e maand ziekte).

Voorbeeld: Een 30-jarige bediende wordt ziek op 1 januari 2026 en blijft arbeidsongeschikt tot 1 juli.

• 1 jan – 30 jan: gewaarborgd loon ten laste van de werkgever
• Vanaf 31 jan: ziekte-uitkering via het ziekenfonds
• Solidariteitsbijdrage: de werkgever betaalt 30% van de ziekte-uitkeringen die de werknemer ontvangt gedurende de periode 31 januari t.e.m. 30 maart (de 2e en 3e maand ziekte)

De solidariteitsbijdrage is niet verschuldigd op:

• ziekte-uitkeringen tijdens een progressieve werkhervatting, waarbij de uitkering vermindert door de combinatie met loon
• ziekte-uitkeringen tijdens een progressieve werkhervatting in een maatwerkbedrijf, buiten het reguliere arbeidscircuit

Daarnaast zijn er specifieke uitzonderingsregels voorzien voor moederschapsverlof en werknemers met meerdere tewerkstellingen.

Bij uitdiensttreding tijdens de periode waarop de bijdrage betrekking heeft (2e en 3e maand ziekte, of vanaf 2027 ook de 4e en 5e maand), betaalt de werkgever de 30% enkel op de uitkeringen tussen de start van die tweede maand en de laatste effectieve werkdag.

In de praktijk

De solidariteitsbijdrage wordt automatisch berekend en geïnd op basis van gegevens die het RIZIV aanlevert. Het RIZIV bezorgt de RSZ de nodige informatie over de ziekte-uitkeringen van de werknemer. Vervolgens berekent de RSZ het verschuldigde bedrag en int dit via een debetbericht.

Volgens de huidige ontwerpteksten gebeurt de inning samen met de RSZ-bijdragen van het derde kwartaal dat volgt op het kwartaal waarin de arbeidsongeschiktheid is gestart. In de praktijk betekent dat dat de bijdrage voor het eerst zal worden geïnd in het vierde kwartaal van 2026, gelijktijdig met de gewone RSZ-bijdragen van dat kwartaal.

De modaliteiten voor berekening en inning van de solidariteitsbijdrage kunnen vastgelegd worden in een koninklijk besluit.

Wat met de huidige responsabiliseringsbijdrage? Die wordt stopgezet. De RSZ berekent en int de huidige responsabiliseringsbijdrage via een debetbericht voor de laatste keer tijdens het vierde kwartaal van 2025.

Andere maatregelen uit het ‘Terug naar werk-beleid’

Het wetsvoorstel ‘Terug naar werk-beleid’ omvat naast deze solidariteitsbijdrage ook verschillende andere maatregelen die zowel werkgevers als werknemers moeten responsabiliseren.