Educatief- en opleidingsverlof in 2025–2026: alles wat werkgevers moeten weten

Het nieuwe schooljaar is gestart: een periode waarin werknemers dikwijls bij hun werkgever aankloppen met vragen over opleidingen. Onder bepaalde voorwaarden hebben werknemers recht op betaald educatief verlof of Vlaams opleidingsverlof (VOV). Concreet betekent dit dat ze afwezig mogen zijn om een opleiding te volgen, terwijl hun loon (let wel: geplafonneerd) wordt doorbetaald. Dit systeem biedt werkgevers de kans om de kennis en competenties binnen hun onderneming te versterken, en tegelijkertijd de werknemers extra te motiveren. Ook voor werknemers biedt dit veel voordelen: ze verwerven nieuwe kennis of skills, ze krijgen er de tijd voor, én ze weten zich daarbij gesteund door hun werkgever. 

Als werkgever kan je dit verlof niet weigeren, maar je kan wel afspraken maken om de afwezigheden zo goed mogelijk in te plannen. In deze blog lijsten we alles op wat je moet weten.

Brussel & Wallonië vs. Vlaanderen

Het verschil tussen beide systemen – betaald educatief verlof en VOV – zit in de regio. Werknemers die in Brussel of Wallonië werken, kunnen gebruik maken van betaald educatief verlof om erkende opleidingen te volgen. Zij mogen afwezig zijn, zowel om lessen bij te wonen, als om te studeren voor de opleiding. Tijdens die periode betaalt de werkgever het loon door, weliswaar binnen de grenzen van een geplafonneerd bedrag. Een deel van deze loonkost kan je als werkgever nadien terugvorderen via een forfaitair bedrag per uur bij de bevoegde regionale overheid.

In Vlaanderen geldt dan weer een apart systeem: het Vlaams opleidingsverlof (VOV). De concrete regels verschillen, maar de basisprincipes blijven hetzelfde als bij betaald educatief verlof: werknemers krijgen de tijd om te leren, terwijl hun loon grotendeels verzekerd blijft.

Kan je een aanvraag weigeren?

Werkgevers mogen de aanvraag niet weigeren – een werknemer heeft recht op opleidingsverlof of educatief verlof, op voorwaarde dat de opleiding erkend is en hij of zij de lessen correct volgt. Belangrijk is wel dat de werknemer de juiste procedure volgt. Hou rekening met volgende deadlines:

• Voor opleidingen die over een volledig schooljaar lopen, moet de aanvraag ten laatste op 31 oktober worden ingediend indien het gaat over educatief verlof.
• Voor het VOV geldt een termijn van 2,5 maanden na de startdatum van de opleiding waarbinnen de werknemer het VOV moet aanvragen bij zijn werkgever. Bij educatief verlof geldt de termijn van 15 dagen.

Hoe plan je de afwezigheden? 

Hoewel je opleidingsverlof niet kan weigeren, kan je met een goede planning wel de continuïteit waarborgen. Afspraken hierover worden vastgelegd in de ondernemingsraad. Ontbreekt die, dan gebeurt dit met de syndicale afvaardiging, en als ook die er niet is, maak je de afspraken in onderling akkoord met de betrokken werknemers.

De wet voorziet bovendien een beperking op het aantal werknemers dat gelijktijdig afwezig mag zijn, afhankelijk van de grootte van de onderneming:

• Minder dan 20 werknemers: je kan je verzetten tegen de gelijktijdige afwezigheid van meer dan 10% van het personeel.
• 20 tot 50 werknemers: je kan je verzetten tegen de gelijktijdige afwezigheid van meer dan 10% van de werknemers binnen dezelfde functie.
• Meer dan 50 werknemers: dezelfde 10%-regel geldt per functie, maar de ondernemingsraad bepaalt wat onder “dezelfde functie” wordt verstaan.

Belangrijk: ongeacht de situatie moet altijd minstens één werknemer toelating krijgen om afwezig te zijn voor opleiding.

Wijzigingen schooljaar 2025 – 2026 

Dit schooljaar wijzigen er enkele zaken aan het systeem. Voor het betaald educatief verlof in Brussel en Wallonië is er maar één grote wijziging: het geplafonneerde loon wordt geïndexeerd tot 3.714 euro. Datzelfde grensbedrag geldt ook voor het Vlaams opleidingsverlof.

Daarnaast zijn er voor het Vlaams opleidingsverlof nog verschillende nieuwigheden dit schooljaar. Zo worden er verschillende opleidingen geschrapt als erkende VOV-opleidingen en wordt de toegang tot het systeem verstrengd. Enkel werknemers die minstens vier vijfde werken en gemiddeld 28 uur per week presteren, zullen nog VOV kunnen aanvragen

Benieuwd wat er verder nog wijzigt? Alle informatie vind je hier.

VOV in de praktijk

 Uit een studie van Acerta blijkt dat ruim 2% van alle werknemers in de Vlaamse privésector – ongeveer 1 op 47 – vorig schooljaar gebruik maakte van het Vlaams opleidingsverlof.

De cijfers tonen echter duidelijke verschillen:

• Werknemers in grote ondernemingen maken er vaker gebruik van dan in kleine bedrijven.
• Arbeiders nemen meer opleidingsverlof op dan bedienden, al vestigden de bedienden dit jaar wel een record. 1,8% onder hen vroeg in het schooljaar 2024-2025 opleidingsverlof aan.
• Ook leeftijd speelt een rol: jongere werknemers grijpen de kans voorlopig vaker dan oudere collega’s.

Dat de hervormingen van het systeem impact zullen hebben, is zeker. Dat maakt het voor werkgevers én werknemers belangrijker dan ooit om samen bewust keuzes te maken rond opleiding en talentontwikkeling. Als werkgever kan je opleidingsverlof niet weigeren, maar je kan er wél een hefboom van maken: door duidelijke afspraken te maken en ruimte te geven voor opleiding, investeer je tegelijk in de motivatie én de toekomst van je medewerkers.